Astelehena, asteartea, asteazkena, osteguna, ostirala, larunbata, igandea… FUTBOLA. Ohitura bilakatzen ari da: futbola egunero, futbola urtaro guztietan. Udan ere bai aurki, kluben Munduko txapelketarekin. Eurokopa, Amerika Kopa eta Mundiala aparte. Ligak abian direla, Afrika eta Asiako Kopa ere bai; kluben arteko txapelketa kontinentalak.
Futbola patxadaz dastatzeko astirik ez dago. Gozoak eta garratzak bide laburra dute, berehala beste katilukada bat datorrelako. Harmailetan izan garen azkenetan, epaileak txistua jo orduko zaleak ziztu bizian etxera. Partida eman duenak patxadaz hausnartzeko eta xehetzeko une egokia da. Futbolarien lana eskertzeko unea ere bai, onean eta ez hain onean. Baina hurrengo partida ate joka da, hiru edo lau egun geroago, eta unean unekoa historia da. Hurrengo hitzordua hain gertu: nekea eta minak nola leundu? Noiz lasai lan egin okerrak zuzentzeko? Gutxitan dago aste garbi bat osagaiak doitzeko. Eta askotan lantalde erdia kanpoan da: Nazioen Liga, Mundialerako sailkatze fasea, lagunarteko partidak…
Txandakatzeen garaia aspaldi iritsi zen. Duela hogei urte. Ordura arte arraroa zen talde bat partida batetik bestera askotan ez errepikatzea. 1etik 11ra buruz jakiten genituen futbolari horien izenak. 99a, 43a eta horrelakoak azaltzen hasi ziren arte. Taldeen hedapena, negozioa atzerrian hedatzeko joera, etxeko txapelketa batzuk basamortura eramanda; eta Amerika aldean ligako partida batzuk jokatzeko nahia. Hori, patronalaren xedea. Baina klubak beraiek dira patronala. Etxekalte. Lesioak, gorabehera fisikoak, ezinbestekoak antza. Kirolaren edo negozioaren parte.
Full Story
Duela aste batzuk Parc Lescure zaharra piztu zen, belodromoa izan zena, Girondins talde ospetsuaren etxea ere bai. Estadioaren ehungarren urteurrena zen. Eta han ziren zaleen futbolari kuttunak. Gazteenek Lizarazu, Zidane, Dugarry, Micoud edo Gourcuff sutsuki agurtu zituzten. Azken hiru hamarkadetako idolo nagusiak. Baina txalorik zirraragarrienak Alain Giressentzat izan ziren, klubaren aro distiratsuko kapitaina; Jean Tigana, haren laguntzaile prestuarentzat; Patrick Battiston eta Marius Tresor atzelari mitikoentzat; Bernard Lacombe, golegile zitala ere gogoan izan zuten; eta Dominique Drospsy, gaixotasun latz batek aurrean eraman zuen atezain maitagarria.
Girondins, Frantziako futbolaren monumentu handia. Parc Lescure estadio bitxira hurbildu den orok zerbait berezia sentitu du han. Futbol zelai gogoangarria izan delako; futbolari handiak hartu dituen agertokia. Espainiako gerrate zibilaren garaian, euskal herritarren babeslekua izan zen. Real Unionen aritutako bi irundar klubaren ikur bilakatu ziren urte haietan: Jaime Manzisidor atzelaria (taldeko kapitaina) eta Santiago Urtizberea, golegile handia. Benito Diaz donostiarra izan zuten entrenatzaile garai hartan. Realeko teknikari ohiaren eskutik profesional bihurtu zen Bordeleko kluba. Eta 1941ean aurreneko titulua irabazi zuen eskapularioa paparrean eraman duen taldea: Frantziako Kopa.
Full Story
2024/06/30
Mundua mugitzen da, pertsonak ere bai, eta kirolak aspaldi erakutsi du integraziorako esparru paregabea dela.
2010ean, alemaniarrekin elkartu ginen Hegoafrikako Munduko Kopan. Zaleak gustura zeuden euren selekzioaren kolorearekin. Jatorri ezberdineko futbolariak elkartu ziren Nationalmannschaft-aren elastikoarekin: turkiarrak, poloniarrak, afrikarren bat, Mario Gomez “espainiarra” ere tartean zen… Ortzadarra irudikatzen zuen Alemaniak. Joera hori areagotu egin da ondorengo urteetan, baina testuinguru politikoa ez da berdina. Eskuin muturra hazi egin da Europan, Parlamentuek futbol zelaietako harmailen itxura hartu dute, eta sare sozialak irainen jokaleku bilakatu dira.
Joshua Kimmich, Alemaniako futbolariak, integrazioaren aldeko mezua zabaldu zuen Eurokopa hasi aurretik, selekzioaren egitura babeste aldera, kalean entzuten ziren astakeriei aurre eginez.
Mundua mugitzen da, pertsonak ere bai, eta kirolak aspaldi erakutsi du integraziorako esparru paregabea dela.
Diskriminazioa sufritu duten hainbat kirolarik, euren jarduna amaitu ondoren, gazteei bidean laguntzeko ardura hartu dute. Aldapa zelaitu nahian aritu ziren euren ibilbide profesionalean, eta orain baliabideak eta eskarmentua eskaintzen diete atzetik datozenei. Hori eta gehiago beharko dute gizarte polarizatu honetan.
80ko hamarkadan selekzio batzuen itxura aldatzen hasi zen. Afrikar jatorriko futbolariak ikusten hasi ginen Frantziako selekzioan: etorkinen seme-alabak ziren batzuk, Hexagonoan jaioak; edo kolonia izandako itsasoz gaindiko lurraldeetan sortuak. Selekzioaren jokoa izugarri aberastu zuten Marius Tresorrek, Gerard Janvionek, Jean Tiganak, Alain Couriolek… ondorengo belaunaldiei bidea erakutsita.
Full Story
Perikorekin egin genuen topo Hondarribiko hondartzako pasealekuan aitak eta biok 2023ko udaberrian. Gure aitaren memoria berpizteko une aproposa. Itzaltzen ari zen, poliki-poliki lausotzen. Baina oroitzapen gogoangarriak tarteka pizten ziren, pasarte gozoren bat gogora ekartzen zuen irudia, keinua, hotsa ikusi edo entzunez gero. Ez nintzen ni gola oihukatzen hasiko kale erdian. Gola ez, “Tooor” (gola, alemanieraz) esango lidake aitak, adarra joaz. Herrenka nenbilen orduan, orkatila bihurrituta; aita makilen laguntzarekin, nik makuluak esku banatan. Biak bidean aurrera, Perikorekin bat egin genuen arte. Alto! “Zer, min hartuta?”, hark. Gure aita barre batean: “Bai, futbolariak bezala, lesionatuta”. Zenbatetan ikusiko zuen Pakito aitak Periko gurdiari tiraka Atotxa zaharrean. Baina ez zen jabetu hura zenik. Memoriak kale egin zion.
“Xabi leku onean dago, Periko”, esan nion. Irribarrea atera zitzaion Alonso zaharrari. Alemania leku egokia zela bagenekien gure aitaren ahotik entzunda. “Alemanak gogorrak dituk”, txikitatik etxean etengabe entzun dugun leloa. Xabi Alonso Leverkusenera joan zenean gure aita memoria galtzen hasia zen, baina tarteka klik eginda zerbait pizten zitzaion: “Aita, Perikoren semea zu bizi zinen herriaren ondoan ari da entrenatzen”. Hamaika aldiz esana zigun fabrikan jo ta su aritu ondoren dilistak jaten zituela, burdina baitzen bere motorra: jana eta lanabesa.
Errementari ofizioa ikasten eman zituen urte batzuk Wuppertaleko lantegi batean, Leverkusendik oso gertu. Ordu libreetan, gertuko futbol taldeak ikustea zen denbora-pasetako bat: Kolonia, Düsseldorf, Mönchengladbach eta Leverkusen. Lauki horren inguruan mugitzen zen. Baina Alemaniako idolo nagusia ez zen hurbil: Uwe Seeler, Hanburgoko golegile zitala, Alemaniako selekzioko ‘9’a. “Gogorrak dituk aleman horiek”, errepikatzen zuen beti aitak. Bayer Leverkusenek 1988ko UEFA penaltietan irabazi zuenean hori bera zioen. “Alemanek ez ditek amore ematen”. Lurralde hartako bere istorioak gogoratzeko momentuak ziren haiek. Baita hango selekzioak Eurokopa eta Mundiala jokatzen zituen bakoitzean ere.
“Aita, Alemaniara noa”, esan nion 2006ko udaberrian. Asko poztu zen. Herrialde osoa zeharkatu genuen Mundialean gertatzen zena kontatzeko eta Koloniara iritsitakoan: “Aita hona ekarri beharra daukat”, pensatu nuen. Egunen batean.
2013. “Aita, Alemaniara goaz”. Begiak piztu zitzaizkion. “Leverkusenera”. Futbola aitzaki, Wuppertal ezagutzeko parada izango nuen: bere bizilekua eta lantegia 60ko hamarkadaren hasieran. Mende erdi geroago Bayer Leverkusenen zelaira joan ginen, Reala Txapeldunen Ligan ikustera. Hainbat sentsazio berreskuratu zituen, eta partida amaieran berriro esan zuen: “Alemanak gogorrak dituk”.
Full Story
Paris Saint-Germain Europako Kopa irabazteko egitasmo bat da aspaldi, baina bide malkartsu horretan eraman ezin duen gauza bat dauka: ez da Frantziako aurreneko txapelduna izango. Marseillak du ohore hori; aurreneko irabazlea, eta, oraingoz, bakarra izatearena. Horrek, besteak beste, hexagonoko talderik jendetsuena eta herrikoiena izateko aukera eman dio Olympique Marseillari. Lyonek zazpi liga jarraian irabazi zituen XXI. mendearen hasieran, PSGk bere palmaresa izugarri piztu zuen ondoren, Qatarren eskutan geratu zenean. Baina tituluak titulu, Frantziako zaleen talde kuttunak beste batzuk dira. Historikoki, Stade Reims, Saint-Etienne, Nantes, nostalgikoenak aipatzearren.
Paris Saint-Germain klub gaztea da. Mende erdia besterik ez du. Frantziako hiriburuko eliteek eta artistek sortu zuten, hango futbolari distira emateko. Racing Club Paris izan da betiko klub historikoa. Baina PSG marka bat bilakatu zen hasieratik, Jean Paul Belmondo eta garaiko bere lagunek bultzatuta. Beti azkar hazi nahi izan du, prozesuei garrantziarik eman gabe, eta azken hamarkadako PSG da horren eredu. Ikur handi baten inguruan antolatu izan dute taldea: Zlatan Ibrahimovic izan zen QSIren aurreneko izar handia; Kylian Mbappe, bigarrena, egungo armarria. Eiffel dorrea itzalean izan dute bi horiek, hiriburuko monumento nagusi bilakatuta futbolari esker. Baina usteak erdi ustel. Klubaren egitasmoak eurak dira, izarrak, eta Europan jasandako porroten ondorioz hegan atera izan dira purpuraz asebeteta. Neymar, Messi, Verratti, Cavani, Rabiot, Di Maria… asko dira zalapartaren erdian alde egin dutenak.
Guri beste garai batzuetan erakargarriagoa bilakatu izan zaigu berez xarma gutxi duen kluba. 1996an Errekopa irabazi zuen PSGk Luis Fernandez aulkian zuela. Rapid Vienaren aurkako finala Euskal Herrian prestatu zuten. Hendaian izan ziren, Serge Blancoren etxean, eta entrenatu, Irunen, Stadium Galen. Han konturatu ginen kluba beste dimentsio batean sartua zela. Canal + telebista katearen esku zegoen, eta irudi eskubideen mailan beste guztiei aurrea hartuta zeuden. Daniel Bravo, Youri Djorkaeff, Rai, Loko, Dely Valdés… ikusi genituen Irungo lan saioan, eta amaieran Luis Fernandez entrenatzaileari elkarrizketa eskatuta, hark ezetz: “Canal + kateak ditu gure irudi eskubideak. Ezin ditugu elkarrizketarik eman”. Orduan ikusi genuen etorkizunean lanerako izango genituen eragozpen berrien hasiera. Zur eta lur geratu ginen… duela 27 urte!
Full Story
Zer ari da gertatzen Marseillan?
Galdera ez da berria. Eta egunek aurrera egin ahala, agian zaharra ere bilakatu da, ordu gutxian hango futbol taldearen inguruan sortu den enegarren lurrikarak kluba hankaz gora jarri duelako.
Astelehen ilunabarrean Olympique Marseillako jarraitzaile talderik sutsuenetako liderrak Pablo Longoria presidentearekin bildu ziren. Oviedon jaiotako agintaria mehatxatu zuten. OMko zaleen etsipena taldearen emaitza kaskarren ondorioa da, joko eskasarena. Txapeldunen Ligako aurrekanporaketan Panathinaikosek bide bazterrean utzi zuen, penaltietan. Kolpe latza jaso zuten Stade Velodromera hurbildu ziren zaleek. Beste bat. Hurrengo egunetan zenbait jokalarik taldea utzi zuten, tartean Dimitri Payetek, azken urtekotako ikurrak. Zaleen kuttuna. Mateo Guendouzi euskarriak ere hanka egin zuen.
Ligan justu antzean dabil taldea, jokoz batez ere, eta igandean Toulousen aurka hutsean berdindu ondoren harmailak eztanda egin zuen. Ez da aurreneko aldia, ez da azkena izango.
Frantzian zaleek sekulako indarra eta boterea dute. Klub baten egunerokoa aztoratzeko gauza dira. Jarraitzaile talde antolatuen buruak futbolariak bezain ospetsuak dira. Onean izugarrizko giroa sortzen dute (Marseillaren partidak ikustekoak dira), txarrean arriskutsuak bilakatzen dira.
Duela bi urte, taldea gainbeheran zela eta, zaleek euren indarra erakutsi zioten klubari, Commanderie kirol hirian sartu zirenean. Sekulako liskarra sortu zen han, suziriak eta bortizkeria tarteko. McCourt familia estatubatuarra da klubaren jabea eta erabaki latza hartu zuen nagusiak, garaiko presidentea kargugabetuta. Zaleekin bilerak egin zituzten, haietako batzuk atxilotu, eta jarraitzaileak lasaitzeko presidente berria izendatu zuten: ordura arte kirol zuzendari izandako Pablo Longoria gaztea.
Aurreneko hilabeteetan giroa baretu zen; Jorge Sampaolirekin taldea Txapeldunen Liga jokatzeko sailkatu zen. Baina Marcelo Bielsak duela zortzi urte bezala, Sampaolik hurrengo denboraldia hasi aurretik dimisioa eman zuen. Lehenago, Andre Vilas-Boas portugaldarrarekin gauza bera gertatu zen. Aste gutxi batzuk behar izan ditu Marcelinok erabaki bera hartzeko. Marcelino Garcia Toral uztailean iritsi zen Marseillara, Igor Tudor aurreko entrenatzaileak ez zuelako kontratua berritu nahi izan… taldea Txapeldunen Ligako aurrekanporaketara eraman arren. Bi gainditu behar zituen multzoen fasean aritzeko. Eta hirian, zaleek eta kazetariek, arreta guztia balizko azken kanporaketan jarria zuten. Sporting Braga izango ote zen aurkaria? Baina Olympique Marseillak kale egin zuen aurreneko ahaleginean eta ez zen bigarren kanporaketarik izan eurentzat.
Full Story
Lombardiako hiriburua beti ezagutu izan dugu, besteak beste, Europako Kopako bi talde txapeldun zituen hiri bakar gisa. Manchesterrek harekin bat egin zuen arte. Milanoko bi talde nagusiek jokaleku bera partekatzen dute: San Siro izendatua, nagusiki, batentzat; besteak, berriz, Giuseppe Meazza nahiago.
AC Milan eta FC Internazionale enbor bereko ezapalak dira, ordea. Talde rossoneroaren hausturatik sortu zen Inter ospetsua. Italiako federazioak atzerritarren kopurua mugatu nahi zuen, eta erabakiaren aurka zeuden milandarrek nazioarteko kutsua izango zuen kluba sortu zuten. Internazionaletik, Inter ezagunera. Erdibiderik gabe.
Klubaren jatorrizko izena ez zen Mussolini diktadorearen gustukoa. Internazionalek komunista kutsua omen zuen, eta Duce zelakoak bakarrik falta zuen Interren partidetan ‘Internazionala’ren doinua entzutea. Futbola ere kontrolpean izan nahi zuenez, hiri bereko futbol taldeak murrizteko ahalegina egiten zuen. AC Milan bakean utzi zuen, eta disidentziatik sortu zen Inter berria hiriko beste talde batekin batu zuen: Milanese eta Internazionale, biak eskutik helduta.
Benito Mussolinik, hala ere, ez zuen nahikoa horrekin. Societa Sportiva Ambrosiana izena jarri zion klubari, hiriko patroi San Ambrosioren omenez. Aurrerago, Ambrosiana-Inter bihurtu zen.
Urte haietan aurrelari gazte batek sona handia eman zion klubari. Interreko zaleentzat San Siro horregatik da Giuseppe Meazza. Italiarekin birritan izan zen Munduko txapeldun Milanoko estadioaren izena daraman futbolaria. Jokaleku horrek hainbat lehia mitiko bizi izan ditu, eta hamaika izar distiratsu ezagutu ere bai. Meazzatik hasita hainbat dira dir-dir egin duten izarrak. Inter atzerriarrekin lotzen den kluba izaki, guk bertako ikurrak gogora ekarriko ditugu: etxeko bandiera direlakoak. Kanpokoren bat bertakotzat badugu ere, izandako ibilbidea aintzat hartuta. Gazteenek Javier Zanetti aipatuko dute, beharbada. Argentinarra jaiotzez, hango selekzioko erreferentea, Interrekin partida gehien jokatu duen futbolaria da. Eta guk bere handitasuna bertatik bertara ezagutu genuen, Alavesek UEFAtik kanporatu zuen egunean. Giuseppe Meazzako harmailak sutan zeuden; Zanettik zentzuzko hitzak izan zituen, liskarraren erdian. Bederatzi urte geroago Europako Kopa zerura jaso zuen Santiango Bernabeun Pupi Zanettik.
Full Story
Duela urtebete ‘Romper el silencio’ deituriko dokumentala eskaini zuen Espainiako telebista kate batek. Lan horretan, Espainiako selekzioan aritutako hainbat futbolari azaltzen dira 27 urtean hautatzaile izan zen Ignacio Queredari buruz hitz egiten. Hura kargugabetu zutenean (2015ean), Espainiako selekzioan aspaldi aritu zen futbolari batek zera esan zidan, harriduraz: “Baina nola da posible hainbeste urte pasa eta gero gizon hori orandik hor egotea? Eta harrigarria da orduan ematen ziguten diru sari bera eskaintzea futbolariei”.
Galdera eginez gero, Estatuko futbol zale askok, gehienek ez esatearren, ez zuten jakingo Quereda nor zen. Futbola muturreraino eramaten duen herrialde batean. Irratietako tertulia ospetsuetan ez zen emakume futbolarien inguruan hitz egiten. Baina Kanadako Mundialetik etxera itzuli zirenean, orduan lurrikara sortu zen: hedabideetako lerro buru nagusietara jauzia egin zuten jokalariek.
Espainiako selekzioa 2015 hartan aritu zen aurrenekoz Munduko Kopan. Ez zen bigarren fasera sailkatu eta futbolariek, Barajasko aireportuan lur hartu zutenean, hara hurbildu ziren hedabideen aurrean ozen eskatu zuten hautatzailearen dimisioa. Zergatik? Aldaketa sakonak nahi zituztelako: pertsonak tratatzeko eratik hasita, lan baldintza duinak, entrenamendu hobeak, txapelketa bat behar bezala prestatzeko plangintza serioa, eta errespetua.
Full Story
Itzalean ere argi. Real Madrilen aurkako azken partidan emandako joko erakustaldiak itxi zuen bere ibilbide oparoa. Eta, bitxia da: zurien presidenteak inoiz pentsatuko zuen zuriekin jokatzeko jaio zela; Bartzelonak ere damua izango zuen. Nola ez zen egokia izango David Silva blaugranen garairik oparoenean jokoari distira emateko? Baina haiei izkin egin zien kanariarrak. Beste bide batzuk aukeratu zituen zoriontsu izateko, eta Euskal Herrian birritan gozatu dugu.
Larunbat eguerdia zen. Ipuruan entrenamendua amaitu berri Eibarrek, igandeko partida jomugan. 2004/05 denboraldia. Armaginek fitxatu berri zuten erdilari txiki baten zain ginen. “Begira, horko hori bere aita da”, esan zigun batek. Valentziak bere semea fitxatu zuenean, aitari lana eman zion klubak: Paternako entrenamendu zelaien zaindaria zen. Aitak jokalekua zaintzen zuen, semeak jokoa.
Jose Luis Mendilibar, Eibar taldeko entrenatzailea atera zen lehengo. “Zer, norbaiten zain”. Bai horixe. Silvarekin elkarrizketa hitzartu genuen. 18 urterekin iritsi zen Eibarrera Valentziaren haztegitik. Turiako hiriburura, berriz, Argineguinetik (Kanariar Uharteak). Eta Kanaria Handiko herrixka hori aipatzen dugularik, bakarren batek pentsa dezake han, futbolaren ikuspegitik, mikroklima antzeko bat ote dagoen: David Silvak hango beste artista baten bideari heldu nahi zion; Juan Carlos Valeron zuen ispilu.
Full Story
Munduko Kopa hasi aurretik bagenuen antolaketaren inguruan izandako komerien berri. Diruak eraman zuen Mundiala Qatarrera, azpijokoak. Jakina zen baloia jira eta bira hasi bezain pronto zalaparta guztia apalduko zela.
Munduko txapelketak zirrara handia eragin du berdegunean; zaleak erdigunetik urrundu zituen aspaldi ordea, eta soilik argentinarrek duten grina itzelak zertxobait hurbildu du Mundiala futbolaren bihotzera: herritarren pasioa. Txapelketaren inguruko edozein baloraziori, bai, baina… erantsi dakioke.
Jose Luis Akarregi laurogei urte pasa dituen artista irundarra da. Marrazkilaria. Pandemian zehar, izurriari lotutako afixak partekatu zituen gurekin; Errusia eta Ukrainaren arteko liskarrari buruzkoak ere irudikatu ditu, eta Mundiala amaitu berritan ondorengo marrazkia bidali digu. Adierazgarria oso.
Final atarian, FIFAko presidente Gianni Infantinok Munduko Kopako azpiegituren eraikuntzan lau hildako izan zirela aipatu zuen. Hedabideetan zabaldutako ikerketek, berriz, 6500etik gora ipini zuten langa. Zendutako gehienak India, Bangladesh, Pakistan eta Nepal aldekoak ziren. Eurek eraikitako estadioetan jokatu da Qatarreko Mundiala.
Futbola unibertsala da. Futbolaren globalizazioa deitu diote zabalkunde fenomenoari. Chelsea edo Interren elastikoak Amazoniako oihaneraino iritsi dira. Eta 2014an irudi bitxia ikusi genuen Katmandun.
Brasilgo Mundiala amaitu berritan, nepaldarrek Argentinako selekzioarekiko duten zaletasunaz jabetu ginen. Kalean makina bat lagun, adin guztietakoak, elastiko zuri-urdina jantzita ikusi genituen. Argentinaren aldekoak guztiak ere, Leo Messiri esker. Azken egunotan, Bangladesh aldetik, Indiatik ere bai, antzeko irudiak iritsi zaizkigu: Argentinaren garaipenak kalean ospatzen, Buenos Aires bailitzan.
Hangoak ziren Qatarreko azpiegiturak eraikitzen zendutako hainbat langile. Euren herrikideek Munduko txapeldunei erakutsi dieten leialtasunak, ordea, ez du bueltako keinurik izan haien aldetik. Gizatasun kontua. Detailea.
Futbolariak urrun dira. Soilik Irango selekzioak izan du bere herritarren aldeko keinua. Ausardiaz beterikoa, Irango errepublikako agintariak euren gizartea nola zigortzen ari diren aintzat hartuta. Heriotz zigorra ezarri zioten joan zen astean Amir Nasr-Azadani futbolari profesionalari, hango emakumeen aldeko protestekin bat egiteagatik. FIFAk ez du hatzik mugitu eta futbolariak isilik geratu dira. Euren kide bat arrisku bizian izan arren.
Full Story
Duela urtebete, Josh Cavallo Adelaide United taldeko futbolariak homosexuala dela adierazi zuen sare sozialetan. Bideo hartan hunkituta eta urduri azaltzen zen. Beldur zen jendeak nola erantzungo zuen. Futbol munduak, batez ere. Horrek agerian uzten du gaia tabu antzekoa dela gizonezkoen futbolean. Goi mailako hainbat futbolari ospetsuk Josh Cavallo australiarraren keinua txalotu zuten.
Adelaide Unitedeko atzelariak, Mundiala Qatarren jokatuko zela jakinda, bere kezka azaldu zuen. Australiako selekzioak hura deituz gero? Ordurako, Herbehereetan abian zen 2020ko Eurokoparako ONE LOVE ekimena, LGTBI kolektiboak eta beste hainbatek jasaten duten diskriminazioa salatzeko kanpaina. Budapesteko egoitza eta Orbanen gobernua begiz jota zuten. Municheko Allianz Arenaren perimetroa ortzadar kolorearen argiekin piztu zuten Alemania vs Hungaria partida bezperan. UEFAk estu hartu zuen Alemaniako federazioa. “Ekintza politikoa” bertan behera uztera behartu zuten. Ortzadarra itzali zen.
Bundesligak tinko erantzun zuen hurrengo denboraldian, kapitainei LGTBI kolektiboaren aldeko mezua duen besokoa erabiltzeko baimena emanez. Kornerreko banderatxoak ere horrela apaindu zituzten. Orain, UEFAk Eurokopan egindako mehatxua Qatarren gauzatu du FIFAk. Zigor hotsa entzuten duten bakoitzean federazioak eta futbolariak dardarrean hasten dira.
Full Story
FIFA erakundeko presidente ohi Joseph Blatterrek esan berria da: “Munduko Koparen antolaketa Qatarri ematea akats handia izan zen”. Futbol agintaritzaren jainko izandakoak bere iritzia eman du zalapartaren erdian. “Herrialde txiki bat ez da egokia horrelako txapelketa bat antolatzeko”, gaineratu du suitzarrak. Horretan geratu da bere ahots kritikoa. Gertatu direnak eta gertatzen ari direnak gertatuta. Blatterrena galanta da. Qatarreko hautagaitza bultzatu ez izanaren bere benetako arrazoia, sinestezina.
2010eko abenduaren 2an, 2018 eta 2022ko Munduko Kopak antolatuko zituzten herrialdeak aukeratu behar zituzten. FIFAko presidenteak amets galaktiko bat egi bihurtu nahi zuen: Errusia eta Estatu Batuei Mundiala antolatzeko ardura emanda, Bakearen Nobel saria jasoko zuela uste zuen. Gerra hotzaren amaiera biribila.
Gianni Infantinok, Blatterren ordezkoa futbolaren gobernuan, Munduko Koparen argiarengatik izan ez balitz, Qatarren egin beharreko aldaketek hamarkadak beharko zituzketela adierazi berri du. Beltzetik zurira.
Mundialeko bi egoitzak aukeratzeko bozketa egin baino egun batzuk lehenago, Parisen hasi zen petrodolarren dantza. Eliseo jauregian Nicolas Sarkozy, Errepublikako presidentea, Qatarreko egungo Emirra, eta Michel Platini UEFAko presidentea batu ziren, besteak beste, mahaiaren inguruan. Futbolaren diplomazia gori-gori. Mundiala hizpide, eta negozio biribila mahai gainean: PSGren salmenta, Al Jazeeraren menpeko BeIn Sports katearen sarrera Frantzian, eta hegazkin militarrak erosteko tratua. Frantziaren interesen arabera, Qatar zen Mundiala antolatzeko herrialderik egokiena. Uste argi horrekin zutitu zen bilera hartatik UEFAko presidentea. Estatu Batuei bere botoa emango ziela agindu arren, arabiarren aldeko kanpaina egiten hasi zen bapatean.
Michel Platini futbolari handia izan zen. Frantziak inoiz izan duen handiena, beharbada. Jokatzen ikusi genuen, eta ikaragarri gozatu ‘10’ paregabearekin. Zelaiko aginte makil bera erabili zuen bulegoetan. Baina zaleen lilura berdegunean piztu zuen: Nancy, Saint-Etienne, Juventus eta Frantziako selekzioarekin. Erasoko erdilaria izanik, hiru aldiz izan zen Italiako Ligako golegile nagusia, Maradonaren garaian, eta hirutan irabazi zuen Urrezko Baloia.
Berdintasuna eraman nahi zuen futbol mundura, Italiako txapeldunak eta Albaniakoak Europan lehiatzeko eskubide bera izan zezaten. Baina bidean usteltzen hasi zen. Blatterrek bere ordezko gisa nahi zuen FIFAn. Platinik harengandik jasotako eskupekoak bi horien amaiera bultzatu zuen futbolaren agintaritzan. Platini afixatik erori zitzaigun. Muturreko galanta.
Full Story
2022/06/26
Futbol-Estatuen garaia bizi omen dugu. Ekialde hurbileko jekeek, aspaldi honetan, Europako klub ospetsuak erosteko erakutsi duten grina dela eta. Fair-play delakoa (joko garbia), zelaiko jarrerari lotuta zegoen garai batean; gaur egun, berriz, basamortutik etorritako jabe berrien azpijokoa zigortzeko sortu duten araua da gehiago. Neurriz jokatzea bilatzen du futbolaren gobernuak, diruaren poderioz neurri guztiak gainditu diren garaian.
Ez da jekeen ardura soilik. Dirua erruz dutenek beste hainbat hauspotu dituzte, diru kontuen injenieritzan trebatzeraino.
Petrodolar hitza futbolari lotuta ezagutu genuen aspaldi. Urteak pasa dira. Garai batean izar beteranoak erakartzen zituzten Emirerrietatik, dirutza ordainduta, hango jekeen apeta asetzeko. Petrolioa urruneko futbola zipriztintzen hasi zen.
2022ko Mundiala laister ate joka izango dugu. Normalean, jokoan beharko zukeen jada. 1978an Argentinako Munduko Kopa hego hemisferioko neguan jokatu zen, eta negu gorria izanagatik, ez zen Argentinako udan jokatu: hots, mendebaldeko neguan. Europako txapelketen egutegiak ezin ziren ukitu.
Oraingo honetan, ostera, basamortuko beroak eta petrodolarrek indar handiagoa erakutsi dute FIFAren aurrean, Mundiala mendebaldeko neguaren atariraino eramateko.
Full Story
“Frantzian daude munduko futbolari gazte onenak”. Esaldia Marcelo Bielsa entrenatzailearena da, Marseilla zuzendu zuen garaikoa. Argentinarrari ez zaio arrazoirik falta, Frantziako futbolaren izana eta bidea aintzat hartuz gero. Goi mailako kluben prestakuntza zentroak oparoak dira, Europako taldeek harribitxiak bilatzen dituzte han, eta gazteek etxean dute lekurik aproposena lehen kontratu profesionala sinatzeko.
Diruak eta ospeak itsututa, hainbat izar goiztiar bidean galdu dira, ibilbide okerra eginda. Profesional izatera iritsi bai, baina aurreikusitako bilakaeratik urrun geratu izan dira. Frantzian, Antoine Griezmannen familiak aukeratu zuen bidea eredugarria izan da hainbatentzat. Hexagonoko harrobietan ez zuen lekurik aurkitu eta Realean hazi zen. Zubietan egindako lanari esker gazte mailako selekzioan jokatzen hasi, eta 19 urtez azpikoekin Europako txapeldun atera zen Normandian jokatutako txapelketan. Baina Frantziako selekzio gazte hartako izarra ez zen Griezmann; ezta Alexander Lacazette ere, garai hartan Lyonekin goi maila zapaldu zuen mutila. Gael Kakuta aurrelariarentzat ziren lerroburu nagusiak.
Kakuta, begietatik sartzen zen futbolaria, Lens taldean hazi zen. Frantzia iparraldeko ikur handienetakoa da RC Lens: Sang et or, meatzarien omenez. Familia kutsuko kluba, Hexagonoan gehienak izan diren bezala. Zaleak bikainak dira. Futbola izan dute han denborapasa nagusia, eta Felix Bollaerteko harmailetan hori nabarmendu izan da.
Gael Kakuta, belaunaldi gazte hartako ospetsuena, bidean galdu zen Chelseak bere atea jo zuenean. 16 urte zituen. Futbolaria eta Londresko taldea bera ataka batean sartu ziren.
Lensekin kontratua hautsi zuen futbolariak Chelseara joateko eta FIFAk biak zigortu zituen: Kakutari jokatzea debekatu zioten eta urdinei fitxatzea galarazi. TAS erakundeak, kirol arazoetarako epaitegiak, zigorrak ezerezean utzi zituen aurrerago. Nolanahi ere, Frantziako futbolaren harribitxiak kaltea egina zion bere buruari, kirol ikuspegitik bidean galdu baitzen: hamaika talde ezagutu ditu bere ibilbidean, eta bitxikeria gisa, Lensen ari da egun, duela hamabost urte kontratua hautsi eta gero. Bizitzaren parabola xelebrea.
Full Story
Saint-Etienne vs Auxerre, bi klasiko handi aritu dira nor baino nor gehiago: L1ari nola edo hala eusten aurrenekoa, L1era itzultzeko lehia bizian bigarrena. Gertatzen zena gertatzen zela, zapore gazi gozoarekin geratuko ginen.
Hamar urte igaro dira AJA (Association de la Jeunesse Auxerroise) Bigarren mailara jaitsi zenetik. Txapeldunen Ligan Real Madril, Milan eta Ajaxen aurka jokatzetik, amildegian behera erortzera igaro zen Borgoñako talde ospetsua.
Auxerre herria da, futbol herri gogoangarria. Herri handi bat edo hiri txikia, Vila-realen tankerakoa. Futbolaren ikuspegitik, hamaika irakaspen utziak ditu bere ibilbide bitxiari esker. Eskualdeko txapelketa mailan hartu zuen entrenatzaile gazte batek 1961ean, artean 23 urte zituela; entrenatzaile/jokalari gisara iritsi zen klubera. Bi hamarkada ez ziren pasa taldea Lehen mailara iritsi zenean. Aurreko urtean, 1979an, Kopako finala jokatu zuen Auxerrek Nantesen aurka. Beti entrenatzaile beraren gidaritzapean: 1961etik 2005era arte.
Auxerreko aurreneko izar distiratsua Poloniatik iritsi zen, Europa ekialdeko kirolariak atzerrira ateratzea zaila zen garaian. Andrzej Szarmach golegile handiak sona eman zion Borgoñako taldeari. Bere golei esker bidea egiten hasi zen gorengo mailan talde zuri-urdina. Baina ez zen Szarmach bakarrik, Joel Bats izeneko atezain gaztea ere handik zebilen bueltaka (gero PSG eta Frantziako selekzioko ikurra izango zena); edo Basile Boli atzelari bortitza (Marseillari Europako Kopa eman zion futbolaria, Frantziak lortu duen bakarra); Jean Marc Ferreri ikusgarria Alain Giressen ordezkoa izan zen Auxerre utzi eta Bordelera joan zenean (Girondinsen eta selekzioan hartu zuen Gigiren lekukoa). Baina, batez ere, Eric Cantonari atea zabaldu zion taldea da Auxerre, Marseillan jaio eta Borgoñan hazi zen txori hegalariaren habia.
Szarmach bibotedunaren alboan hasi zen aurreneko golak egiten, urte batzuk geroago Manchesterren errege bilakatuko zen futbolaria. Bide luze eta oparo horren gidaria Guy Roux aztia izan zen. Goi mailako aulki batean urte gehien eman duen entrenatzailea.
Full Story
1982ko abendu hasieran gizon txiki hura ikusi genuen Arcachonen, hilabete batzuk lehenago Sevillan gol eder hura sartu zuena; Mundialeko finala jokatzeko erabakigarria izango zela uste genuena.
Frantzia eta Alemania nor baino nor gehiago ari ziren Sanchez Pizjuanen. Harald Schumacherrek ospitalera bidali zuen Patrick Battiston atzelaria, hortzak txikituta eta konortea galduta. Thriller kutsuko partida hura Munduko txapelketen historia liburuetan ageri da, letra larriz. Eta, bai, telebistari josita, Alain Giresse handiaren gola erabakigarria izango zelakoan finalari begira jarri ginen.
Espainiako Mundialean nabarmendu zen Michel Hidalgoren taldea, baina Alemaniak bi goleko atzerapena izan arren, Frantziak luzapenean lortu zuen aldea ezerezean utzi zuen. Penaltietan garaile atera zen Mendebaldeko Alemania. Orduan konturatu ginen, beste behin, nor zen benetako otsoa. Gary Linekerrek gordin sufritu eta ondo azalduko zuen urte batzuk geroago.
Alain Giresse, Girondinseko kapitaina, kirol ekitaldi bateko sari banaketa egitera hurbildu zen Arcachonera. Haren jokoak, maisutasunak, harrapatu gintuen 1982ko uda hartan, eta harrezkero ez genion begirik kendu. Betiere Jean Tigana prestuaren babesean. Battiston atzelari sendoa Bordelen batu zitzaien Saint-Etienne ospetsua atzean utzita. Marius Tresorrekin klase handiko atzealdea osatu zuen. Bi horiek Girondinsen formakuntza zentroa zuzendu zuten urte askotan. Futbolari handiak atera ziren Haillango zelaietatik: Bixente Lizarazu eta Christophe Dugarry, Munduko txapeldunak, azpimarragarrienak. Nortasun handiko jokalariak, Frantziako futbolean arrasto sakona utzi duen klubean: FC Girondins Bordeaux (FCGB), eskapularioaren taldea.
Full Story
Rinat Dassaev atezaina hesia kokatzen. Michel Platini jaurtiketa egiteko prest eta bere aurrean lau futbolari: Anatoli Demianenko, Vassili Rats, Igor Belanov eta Pavlo Yakovenko. Printzeen Parkean 1986ko udazkenean jokatu zen partidaz gozatu, Sobietar Batasunaren joko erakustaldia aintzat hartu, eta izan zirenaz, elkarrekin bizi zutenaz hausnartzen hasi gara…
1988ko Eurokoparako sailkatze fasea zen hura. Frantzia bide bazterrean utzita (0-2 Parisen), Europako txapelketako finalera iritsi zen SESB. Finalean amore eman zuten sobietarrek Herbehereen aurrean (2-0). Txapelketako lehen partidan ere elkarren aurka aritu ziren; hasi eta buka. Estreinako neurketa hartan Sobietar Batasuna garaile atera zen, baina lehiaketak aurrera egin ahala herbeheretarrak indartsuagoak bilakatzen hasi ziren: Koeman, Rijkaard, Gullit, Van Basten… Urteen poderioz benetako balioa eman zitzaion SESBen ibilbideari.
Emaitzak alde batera utzita, egindako jokoagatik piztu zuten zaleen arreta sobietarrek. Hamabost Errepublikaren batasuna izaki, errusiarrak ez ziren selekzio hartako ardatza. Ez antzik ere. Dassaev atezaina handia zen, Errusiakoa; erdiko atzelarietako bat ere hangoa zen, Vaghiz Khydiatouline bortitza. Baina beste guztiak, edo gehienak behintzat, ukrainarrak ziren. Futbolari apartak.
Full Story
Duela hilabete inguru Alemaniako Regionalliga delakoak indar sinboliko handiko partida eskaini zigun Nordost eskualdean: Carl Zeiss Jena vs Lokomotive Leipzig. Ikur ahaztezinak garai bateko Alemania ekialdean. Europan ospetsu izatera iritsi ziren 1980ko hamarkadan, makina bat balentria egin eta gero.
Carl Zeiss Jenak Errekopako finala jokatu zuen 1980/81 denboraldian Düsseldorfen (Mendebaldeko Alemania), Dinamo Tblisiren aurka. Georgiako taldean Sobietar Batasuneko selekzioan garrantzia handia zuten jokalariak ari ziren. Berlingo hesitik ekialdera geratzen zirenez bi herrialde horiek, Düsseldorfeko finalera oso zale gutxi hurbildu ziren. Garai hartako burokrazia astun eta korapilatsuak partida telebistan ikustera behartzen zuen. Vitaly Daraseliaren azken orduko gol bikainak Jenako taldearen ametsa hautsi zuen. Ekialdeko Alemaniara eskuhutsik itzuli zen, finalera bidean, besteak beste, Carlo Ancelotti, Agostino Di Bartolomei eta Bruno Contiren Erroma jipoitu zuen taldea.
Duela aste batzuk Regionalligan izan zuten aurkaria, Lokomotive Leipzig alegia, Jenakoen amets hura gorpuzten saiatu zen 1986/87 sasoian. Errekopako finalerdia gogoan dugu: Girondins Bordeaux vs Lokomotive Leipzig. Joaneko partidan, Bordelen, alemaniarrak nagusi izan ziren (0-1). Itzulerako neurketan, berriz, frantziarrak nagusitu ziren (0-1). Leipzigeko Zentralstadion zaharrean 73.000 zale bildu ziren. Europa ekialdeko futbol zelaiek handitasuna erakusten zuten, atletismo pistaz inguratuta, harmailak jendez lepo. Eta han zen, Girondinsen aulkian, Bernard Mitxelena, Aime Jacqueten laguntzaile fina, Katalosatik begira, jokalariak kokatu nahian.
Full Story2021/09/29
Delioren lau gol haiek bere talde ohiari (Stade Reims); Rouenen aurkako erakustaldia urez gainezka egin zuen berdegunean; igoera eta titulua hurrengo denboraldian (1977/78): Nottingham Forestek bezala. Garaikideak, Monako eta Foresten balentriak.
Delio Onnisek bost aldiz irabazi zuen golegile nagusiaren saria Frantziako ligan, eta gurasoen etxera zaku bete gol itzultzen zenean arazorik gabe mugitzen zen Buenos Aires aldean. Inor gutxik ezagutzen zuen han.
Italian jaioa, Argentinan hazi zen, eta Stade Reimsek eraman zuen Frantziara 70eko hamarkadaren hasieran. Atzerritar kopurua mugatua zen garai hartan Europako txapelketetan. Reims ospetsuak Carlos Bianchi fitxatu zuenean Delio Onnisi hegalak moztu zizkioten.
Europako Kopako finala jokatu zuen Frantziako aurreneko taldearekin Monakon estreinakoz aritu ostean amari eskutitza bidali zion: “Egunen batean han jokatzeko deitzen badidate oinez joango naiz. Leku zoragarria da”. Bianchik bidea itxi zion Stade Reimsen, eta Deliok Monakoren deia jaso zuen, ustekabean. Ez zuen zalantzarik izan, Printzerriko taldea bigarren mailan izan arren.
Full Story2021/09/14
Ronaldo Nazario aurrelari brasildarrak esana: “Luc Nilis izan da nire taldekiderik onena”. Ez da makala, Ronaldok bere kirol ibilbidean izan dituen erasoko kideak ikusita.
Luc Nilis belgikarrarekin bat egin zuen Ronaldo piztiak 1994an Eindhovenen. Brasildarra Cruzeirotik eraman zuten, AEBetako Mundialean Brasilekin izan eta gero, baina ez zuen minutu bakar bat ere jokatu Munduko txapeldun berriekin. Romariok aholkatuta iritsi zen Herbehereetako txapelketara 17 urte zituela. Romario Da Souza Faria, bai, marrazki bizidunetako aurrelari izendatu zutena.
Romariok bost denboraldi egin zituen PSVn. Vasco da Gamatik eraman zuten Seulgo Olinpiar Jokoetan zilarrezko domina irabazi eta gero. Philips Sport Vereniging (PSV): 1988ko udaberrian Europako Kopa irabazi zuen taldea, Romario iritsi baino hiru hilabete lehenago. Herbehereetan egungo UCL eskuratu duen hiru taldeetako bat da. Feyenoord izan zen aurrenekoa, gero Ajax azaldu zen, eta ondoren PSV. Bere urterik oparoenean, ordea, Romario edota Ronaldo baino aurrelari apalagoak zituen. Eta jada ez zegoen talde hartan Ruud Gullit, Milanek fitxatua. Ronald Koeman bai ordea, Europako txapeldunaren ikur nagusia.
Full Story2021/02/25
Nola egin aurre galduta dagoen kanporaketa bati? Futbolariek kolpe zitala jaso zuten joaneko partidan, zaleen ilusioa itzali zen, errealitate gordina gora eta behera. Ze irakaspen uzten du horrelako egoera batek? Nondik heldu, baina, itzulerako neurketari? Hamaika iritzi eta gogoeta interesgarri bat: muturreraino lehiatu agertoki paregabean, zailtzeko prozesuaren parte garrantzitsu gisa. Eskarmentua.
Ipuin tankerako istorioa jarraian. Benetazkoa. Gertakariaren irakaspenik onena, emaitzaren gainetik: galdutako kanporaketa bati nola aurre egin. Jarrera.
Frantzia Europako txapeldun izan zen 1984an. Formakuntzan trebatutako herrialdea, belaunaldi bikaina zuten urdinek. Michel Platini zen ikur nagusia, Frantziak inoiz izan duen futbolaririk handiena. Juventus taldeko izarra zen ordurako, baina ez zuen bide erraza izan. Nerabezaroan Metz taldeak baztertu egin zuen. Txikiegia, ahulegia omen. Urte batzuk geroago gauza bera gertatu zitzaion Antoine Griezmanni. Metzek ez zuen asmatu, begirada okerraren poderioz. Indarra, sendotasuna lehenetsi zuten orduan.
Full Story2021/02/01
Negua gogorra izaten ari da. Zaila. Frantziako futbolarentzat negu gorria aspaldi hasi zen, ordea. Koloretsua, armoniaz betea garai batean, erro sendoekin; Munduko txapeldunak dira, baina joka-lekua ez da osasuntsua. Hexagonoko futbolaren sustraiak bilatzen baditugu, azken hilabeteetan zendu diren hainbat jokalari, entrenatzaile eta presidente ekarri beharko genituzke gogora: Michel Hidalgo, Robert Herbin, Bruno Martini, Pape Diouf…
Jokoarekin konpromiso estua izan zuten horiek; gauzak egiteko eta futbola bizitzeko beste era bat zuten. Formakuntza aldetik, aitzindari eta eredu izan dira hango klubak: haztegiko lan metodologian, jokoaren garapenean… baina garai berriek talka egin dute jatorrizko balioekin. Aldaketa ez da egun batetik bestera gertatu. Gizartearen metamorfosiarekin bat egin du.
Marseillako zaleek eztanda egin dute. Hiriaren ikur nagusia da OM, Europako Kopa irabazi duen Frantziako klub bakarra. Paparrean daramaten izarra euren mugarria eta ispilua da, aldi berean. Velodrome futbol zelaia sumendi bat bezalakoa da. Harmailak kaleko giro biziaz zipriztinduta, zaleentzat euren taldeak ez du parekorik futbolaren unibertsoan. Marseille Trop Puissant!, irakur daiteke pankarta zahar batean. Klubaren urrezko aroaren ostean jaiotako jarraitzaile taldea da hori. Hondoa jo zuen OMk Europako Kopa irabazi eta handik gutxira, gehiegikeriek itota, eta Bigarren mailatik hasi behar izan zuten indarra hartzen. Bernard Tapie presidente historikoaren trikimailuek eraman zuten zulora, urtebete lehenago gailurra zapaldu eta gero. Marseille c’est trop…!, esan liteke. Basatia.
Full Story
Futbolaren koordenadak aspaldi aldatu ziren. Ez da latitude kontua: unean uneko premiak, bat-bateko umore aldaketak, aldakorrak bilakatzen ditu erreferentzia puntu nagusiak. Nondik gatoz eta nora goaz? Iparra jomugan.
Orain 20 urte Frantziako Liga irabazi zuen azken aldiz Nantesek. Ez da nolanahiko kluba. Haztegiko lana ardatz hartuta, oso filosofia berezia landu zuten horiek. Espainiako Gerra Zibilaren hastapenean ama eta arrebarekin batera Bilbotik Frantziara alde egindako Jose Arribas entrenatzaileak eraiki zuen egitasmo hura 60ko hamarkadan. Harrobiari helduta, jokoaren zaindaria bilakatu zen: futbolari eta entrenatzaileen maisu paregabea. Jokoa bidearen ardatz, talde-mugimenduan eta buruargitasunean oinarrituta. “Jeu à la nantaise” zigilua sortu zuen. Lehen mailara eraman zuen taldea, tituluak irabazi zituen, baina zaleek, ororen gainetik, bidea nola egin zuen gogoratzen dute.
Jose Arribasen ikasle fina izan zen Raynald Denoueix, futbolari gisa lehenengo, haztegiko entrenatzaile ondoren, talde nagusira iritsi zen arte. Transmisioaren kateak ez zuen etenik Nantesen. Duela 20 urte Liga irabazi zuen taldearen gidaria zen Realeko entrenatzaile ohia. Frantziako Liga hura ustekabean irabazi eta handik gutxira katea eten egin zen, ordea. Bortizki.
Full Story2020/05/12
Hauskorrak gara. Oso. Sistema bera hauskorra da. Urruneko arazoa zelakoan, jokoz kanpo harrapatu du egitura osoa: goitik behera. Eraikitako jokalekua indartsua, osasuntsua zelakoan. Gabeziak agerian geratu dira; borondateak eta grinak, izerdiak eta elkartasunak leundu dute gainezka egin duen egituraren ezintasuna. Maskarillen beharraren irizpide aldaketak, testen misterioa, aldi baterako lan erregulazio txostenak, etxealdia, deskonfinamendua, politikarien arteko ika-mikak eta kontraesanak, lan merkatuaren prekarizazioa, hainbat jardunen etena, langabezia, osasun sarearen kolapso arriskua, beharra dutenen zaintzaren garrantzia, grafikoak, zifrak, kurbak eta ratioak. Eguneroko kezka eta paisaiaren parte bihurtu dira. Argiaren abiaduran bizitzetik, makina itzaltzera. GAME OVER. Egitura hauskorraren erdian, gizaki euskorrak.
Hainbat gauza duela ez hainbeste utzi genituen lekuan daude. Guri begira. Baina ez, derrigorrez, gure zain. Gizaldi oso bat pasa dela ematen du. Argiaren abiadan bizitzetik erabateko itxialdira aitaren batean pasatzearen shock-egoera. Egunerokotasunaren arnas faltak itota. Normaltasuna, amets bihurtua. Gauza xumeen balioa gogoaren erdigunean. Hainbaten gogoeta.
Full Story
Astelehena. Egun erabakigarria izan behar zuen korapiloa askatzeko. Itxaropena. Urtebeteko negoziaketak ustelak izan dira, eta futbolariek soka muturreraino tenkatu ondoren, halako batean, irtenbiderik ez zen lekuan bi konponbide posible ageri dira mahai gainean. Iturria zabaldu eta dirua ei dago. Bat-batean.
Duintasuna, futbolarien aldarriaren muinean; dirua, gastua, etekin eza, agintarien kezka. Azkenerako, irudi eskubideen lehiak baldintzatu du lan-hitzarmenaren afera. Langileak elkarrekin daude; zelaiaren beste aldean, ostera, bestelako norgehiagoka jokatzen ari dira erakundeak, boterea eta interesa ardatz dituen indar neurketa.
Futbolariek “aski da!” esan zuten duela aste batzuk. Grebarako deia egin zuten aho batez, lan-hitzarmena gutxieneko baldintzetan sinatzeko negoziaketak kale egin eta gero. Hemezortzi aldiz bildu ziren sindikatuak eta Kluben Elkarteko ordezkariak . Ahalegin antzuak, guztiak ere.
Bi muga. Marra gorria jarri zuten alde biek. Bakoitzak bereari eutsi dio. Bitartekaritzak ere huts egin du: Estatuko ordezkaritza tartean, Kirol Kontseilu Goreneko arduradunak eta Lan Ministeritzako kideak. Azkenean, arazoaren muina irudi eskubideen auzira bideratu da.
Full Story
Itsasontzi bat infernutik ihesi. Itsasoan bueltaka, portura begira. Hondartza gertu dago, jendea eguzkipean etzanda, uretan jolasean dira umeak. Udako kronika beltza. Ez dago porturik ontzian daudenentzat. Ateak itxi dituzte Europako agintariek, erantzunkizuna besteari leporatuz. Uda lehorra da mediterraneoan eta futbol talderik boteretsuenak apurka apurka etxera itzultzen ari dira, munduan zehar jira-biraka ibili ondoren, diru kutxa majo lodituta. Hasi da denboraldia.
Talde handiak ez dabiltza oso fin. Uda nahasia izan da eta aurreneko emaitza txar eta lesio andanarekin atzera begira jarri dira protagonistak: taxuz lan egin gabe ez dago oinarri sendorik. Beste interes batzuk gailendu dira bidean, globalizazioaren izenean. Zaleen aurretik bezeroak asetzeko tentazioa. Mundu mailako izarrak bilatzen dira, urruneko zaleak telebista bitartez gerturatuko dituztenak.
Afrikatik heldu ziren aspaldi denboraldi hasiera honetan zeresan handia ematen ari diren bi futbolari gazte. Egun batetik bestera izar bihurtu nahi dituzte, euren nerabezaroan. Eta halako batean, Rio Antonio Mavubaren istorioa etorri zaigu gogora, bere familia Angolako gerratik iheska zebilela Atlantikoaren erdian jaio zen mutilaren bizipena. Ama Angolakoa eta aita Zairen jaioa. Futbolaria. Mafuila Mavuba aitak Alemaniako Mundiala jokatu zuen 1974an, Leopardoekin (Zaireko selekzioaren goitizena). Mwepu Ilunga xelebrearen taldekidea, beraz.
Full Story
Gailurra zapalduta, han goitik gorria ikusten zen dena. Alhambra dotorearen koloreak sorginduta zegoen Granadako gaua. Sentipenezko sugarrek kiskalita. Ustekabean harrapatu izan balu bezala.
Han goian, Veleta mendia, eta gorago, Mulhacen. Oihuak eta algarak entzuten ziren nonbait. Handik gertu, baina handik urrun ere bai. Festa zen. Txoria-txori hegan eta herri oso bat dantzan. Aspaldiko sentipenak berreskuratu genituen Granadan.
1987ko ekainaren 27an Zaragozan ginen. Egarriz itota. Beroak jan beharrean. Hamaika emozio hamaika metroen bueltan. Atepean aingerua, eta haren inguruan taldekide prestuak. Haiek zabaldu zuten bidea. Eta 32 urteko lehortearen ondoren, lekukoa hartu dutenak iritsi dira. Irmo. Klubaren balioak ezin hobeto barreiatuz. Futbolaren arnasgune bilakatuta. Esentzia.
Gazteak oso, bidean zailduak, gorabeherak gaindituz. Tontorra urrun zegoen, ibilbidea malkartsua oso. Muturreko zailtasuna. Dena zen berria: testuingurua, haien inguruko zalaparta, erronka bera. Nortasunez egin zioten aurre mamu handi bati. Handienari.
Finala baino astebete lehenago Atletico Madrileko kirol zuzendaria Donostian izan zen, hitzaldi batean. Realeko kideak han ziren, eta Jorge Vilda Espainiako hautatzailea ere bai. Zurigorrien arduradun teknikoak hitza hartuta, euren azpiegituraren berri eman zuen. Liga irabaztear ziren (aste horretan lortu zuten), Bartzelonaren kaltetan. Blaugranek Txapeldunen Ligako finala jokatuko dute datorren asteburuan Lyonen aurka, eta ezin izan dute talde koltxoneroa azpiratu azken hiru denboraldietan. Atletico Madrilek emakumezkoen hamalau talde dituela jakin genuen hitzaldi horretan, atezainen eskola ospetsua ere bai, eta Zubietan Liga irabazi ondoren, Jose Luis Sanchez Vera entrenatzailea bere lantaldea osatzen duten hogei lagunekin azaldu zen prentsa aretora. Gorengo maila.
Full Story
Eugèeeene Kabongoooo, gritaba el viejo Gérland cada vez que su equipo perforaba la portería contraria. Eran tiempos de tribunas abiertas al cielo y eco de bocinas que creaban una atmósfera muy característica en los campos del viejo continente. Gradas llenas en Segunda división, con mucho colorido y entusiasmo por volver a la máxima categoría.
Ante tal fervor popular, extrañaba ver al Lyon en el segundo escalafón del fútbol francés. En ese contexto tomó las riendas del club un joven empresario local, de nombre Jean-Michel Aulas. Nos situamos a finales de los ochenta, cuando dos ilustres canteranos, Rémi Garde y Bruno Génésio, propulsaban al gran ídolo de la época hacia la portería contraria. El delantero congoleño Eugène Kabongo hacía las delicias de la hinchada local. Era la época de Raymond Domenech en el banquillo de su ciudad natal.
El Olympique Lyonnais vivía a la sombra de su histórico vecino, Saint-Etienne. Les Gones por fin competían en la máxima categoría con Les Verts. Corría el año 1990 cuando, casi una década después, Gérland era testigo del derby del Ródano en Primera División. El Saint-Etienne, mítico equipo que reinó en Francia a finales de los setenta y principios de los ochenta, nunca hubiera imaginado el desarrollo que tendría su archirrival contemporáneo a partir del reencuentro en la actual L1.
Pasó la época de Kabongo y tomaba fuerza la cantera, el gran eje del OL. Una marca con pedigrí. Tola Vologe es, quizás ,el centro de formación más prolífico de Francia. Allí crecieron Fréderic Kanoute y Ludovic Giuly; se hicieron futbolistas de élite Karim Benzema, Hatem Ben Arfa, Samuel Umtiti, Corentin Tolisso o Alexander Lacazzete. Ahora despuntan los atacantes Nabil Fekir y Maxwell Cornet, los medios Tanguy Ndombele (fichado del Amiens), Lucas Tousart y Houssem Aouar. Fekir, con 25 años, es el más veterano de todos. El resto se mueve en la veintena. Oro puro.
Full Story2018/12/28
Imanol Alguacilekin izan ginen orain astebete. Jokoaz hitz egiten. Futbolaren esentziaz. Sanseren inguruan aritu ginen, Arenasen aurkako partidaren atarian. Urteko azken neurketa zen. Urte oso berezia entrenatzaile oriotarrarentzat, asko zaildu baita aulkian, eskarmentua lagun. Sansek denboraldi itzela egin zuen bere eta haren laguntzaileen eskutik. Jokoa bidelagun. Maila guztietan, goitik behera, Reala ezagun egiten duena.
Martxoan klubean sortu zen sutea itzaltzea egokitu zitzaion. Ardura handia zen, eta Imanolek emozioz eutsi zion erronkari. Hunkituta. Reala bizi du. Pasioa eguneroko lanari lotuta dago; gazteei bidea erakutsi eta haiek estutzea izan da orain arteko ardura, hobeak izan daitezen, testuinguru baten barruan.
Testuinguru hori jokoak irudikatzen du. Harremanak sustatu behar dira berdegunean, lan metodologia egokian oinarritua, betiere jokamolde argi baten alde. ¨Taldeari nortasun punttu hori eman”, horiek izan dira bere aurreneko hitzak talde nagusiko entrenatzaile gisa. Xede hori du, jokoaren izenean.
Sanseren aurtengo emaitzek ez dute joan zen denboraldikoen distirarik. Taldea eraberritu dute. Gaztea da oso. Imanolek bidearen garrantzia azpimarratu nahi zuen duela astebeteko elkarrizketa hartan: ¨Taldearen jokoarekin oso pozik nago. Jendeak emaitzei erreparatzen badie, gaizki gaudela pentsatuko du. Baina ez da egia. Jokoa badaukagu eta emaitza onak iritsiko dira¨.
Erronka zaila zuten gazte txuri-urdinek joan zen larunbatean Gobelan. Zelaia berezia baita, zaila oso bere ezaugarri bitxiengatik. Etxeko taldearen jokoa zelai bereziaren baitan eraikia dago hein handi batean, eta bisitariek euren ohiturak aldatzeko tentazioa izaten dute. Batzuetan norberaren joko izaera desitxuratzeaino.
Larunbatean zelaira ondo moldatu ziren gazteak, bere ohiko nortasunarekin jokatu zuen taldeak, eta azkenean hiru puntuak etxera eraman zituen. Joko izaera argia, unean-uneko baldintzen araberako ñabardurekin. Baina nortasuna galdu gabe.
Eta Sanseren funtsa, haztegiko beste taldeak bezalaxe, jokoaren ekimena izatean datza. Entrenatzaile bakoitzak gero bere ukitu berezia emango dio. Ñabardurak dira, azken finean, baina oinarrizko printzipio batzuetatik abiatuta.
Realeko entrenatzaile aldaketarekin, hasiera batean, hori espero daiteke joko aldetik: azken boladan txuri-urdinak ezagun egin dituen molde horri eustea. Bide horretara itzultzea baldin bada apustua, ñabardurak ñabardura, zer bilatzen zuten agintariek Asier Garitano fitxatuta?
Full Story
Partida bat baino gehiago dela entzun izan dugu betidanik. Haiekin hitz eginez gero argi geratzen da hori. Baina futbol partida beste edozer gauzaren gainetik jartzea da kezkagarriena. Interesak agintzen du, eta interesak anitz dira.
Globalizazio hitza futbolera zabaldu zen aspaldi. Talde batek munduko edozein txokotan izan ditzake zaleak. Tokian tokiko edonorentzat inpertsonala den taldea, bakar batentzat bihotzekoa suerta daiteke, egungo zabalkunde fenomenoak bultzatuta. Ohikoa bihurtu nahi dute txapelketa partida bat beste kontinente batean jokatzea.
Buenos Airesera iritsita, futbol kontuak aipatuz gero, ‘Boca ala River?’ galdetuko dizu hango futbolzaleak. Bombonera bertatik bertara ezagutzea izaten da kanpotarren ilusioetako bat. Monumental futbol zelaia ere bai, beharbada, baina Boca Juniorsen etxeak miresmen berezia sortzen du turista futbolzaleengan. Boca auzoak mistika berezia du. Futbolak bultzatuta iristen dira hainbat Boca Errepublika deitzen duten lurraldera. Buenos Airesko egonaldian Argentinako Superclasico esaten dutena egokitzen bada, hura ikustea lehentasuna bilakatzen da. Amets.
Futbolaren antropologian lekurik bereziena du Boca Juniors eta River Plateren arteko lehiak. Beharbada ez da halako ondorio soziala duen lehiarik munduan. Kirolean hainbeste erabiltzen den ‘hil edo biziko’ delakoak topikoak hausten ditu bi horien kasuan. Ez da klixea.
Hurbileko aurrekariak ikusita, Libertadores Kopako finalaren itzulerako partida non jokatu baino, jokatu behar ote zen da galdera. Argentinako presidente Mauricio Macrik zera esan zuen finala Boca Juniors eta River Plateren artean izango zela jakin zenean: “Galtzailea nola geratuko den, horrek kezkatzen nau”.
Berak ere gertutik bizi du. Macri, Boca Juniorseko presidentea izan zen hamabi urtez. Bombonera futbol zelaia eraberritu zuen bere agintaldian, eta gailurra 2000. urtean jo zuen, Kontinente Arteko finalean Real Madril azpiratuta. Juan Roman Riquelmek agintzen zuen zelai erdian.
Full StoryEs curioso que hablando de futbol, quieras llevar el tema a un terreno donde todos, y me incluyo a mí, te incluyo a ti ,a tu amigo defensor San Sebastián ,a tu Athletic y a tu partido, tenemos más de una incoherencia con nuestro “abertzalismo” en nuestras vidas.
Full Story2018-07-03
Marius Tresor eta Gerard Janvion gogoan. Ondoren, Jean Tigana, Marcel Desailly, Bernard Lama, Florent Malouda eta beste hainbat… Kylian Mbappe arte.
Argentinako Mundialean (1978) azaldu ziren Frantziako selekzioaren hamaikakoan Tresor dotorea eta Janvion sutsua. Guadalupeko uhartean eta Martinikan jaioak. Bi atzelariek nortasun handia eman zioten hexagonoko selekzioari Argentina eta Espainiako Mundialetan. Joko aldetik, frantziarren garairik oparoenak ziren. Frantziako itsasoz haraindiko lurraldeetatik joandako hainbat futbolarik jantzi dute selekzioaren elastikoa. Hango futbolarien eta Afrikan jaio direnen, edo handik beharrak jota alde egin zutenen seme-alabek, distira eman diote metropoliko futbolari.
Aitzindariek atea zabaldu zieten ondorengo belaunaldiei. 1998an gailurra jo zuen Frantziak, ¨Blanc-black-beur” deitu zuten belaunaldiak. Integrazioaren eredu gisa erabili nahi izan zuten agintariek, baina hiri handietako periferian ondorengo urteetan sortu ziren protestek eta liskarrek gizartearen injustiziak agerian utzi zituzten.
Bernard Lama Frantziako atezaina izan zen Ingalaterrako Eurokopan (1996); bi urte geroago, etxean irabazi zuten Mundialean, Fabien Barthezen ordezkoa. Futbolari agur esan zionean, Guyana jaioterrira itzuli zen. Hango futbola garatzeko ahaleginean, metropoliaren interesekin talka egin zuen. Florent Malouda, Chelseako futbolari ohia ere Guyanan jaio zen. Frantziarekin 2006ko Mundialeko finalera iritsi zen. Bere kirol ibilbidearen hondarrean Guyanako selekzioarekin jokatzea erabaki zuen. Frantziako itsasoz haraindiko eskualdea CONCACAF (Ertamerika eta Karibeko futbol konfederazioa) erakundeko kidea da; FIFAk, ordea, ez du bere baitan onartzen. Frantzia du haien ordezkaritzat. CONCACAFek antolatzen duen Urrezko Kopan Maloudak Guyanarekin jokatu eta FIFAk zigortu egin zuen, Guyana CONCACAF erakundeak onartutako selekzioa izan arren.
Rachid Mekhloufi Aljerian jaio zen baina Frantziako selekzioan jokatzera behartu zuten, harik eta gerra garaian hainbat herrikiderekin batera Aljeriaren Askapenerako Frontearen futbol taldea sortu zuen arte. Saint-Etienne eta Frantziako selekzioko izarretako bat zen garai hartan, Raymond Kopa eta Just Fontainerekin batera. 1958ko Mundialaren atarian ihes egin zuen Frantziatik. Erbestean defendatu zuen aljeriarren izana, taldeko ikur gisa. Horregatik, Frantzian jokatzea debekatu zioten, eta urte batzuk geroago, zigorra amaituta, Kopako finalean gol erabakigarria sartu eta garaikurra jasotzera hurbildu zenean, Charles De Gaulle presidenteak Saint-Etienneko futbolariari amorruz zera esan zion: “Frantzia zu zara”.
Itsasoaren erdian jaio zen Rio Mavuba erdilari txikia, gurasoak Angolako gerratik ihesean zebiltzala. Frantziara iritsi eta han geratu ziren. Mavuba erdilaria Bordeleko prestakuntza zentroan hazi zen; selekzioa ate joka joan zitzaionean apatrida zen: aberririk gabeko futbolaria. Frantziako nortasuna eman zioten.
Full Story
80ko hamarkadakoak dira Belgikako futbolaren oroitzapenik onenak: Anderlecht, Brujas, Standard Lieja, Lokeren, Beveren, KV Mechelen… eta deabru gorriak. Hala esaten diote aspaldi Belgikako selekzioari.
Italiako Eurokopan (1980) mugimendu deigarria egiten zuten belgikarrek aurkaria jokoz kanpo uzteko: denak elkarrekin, bat eginda, urrats bat aurrera, sakon jokatu nahi zuen kontrako taldearen asmoa zapuzteko. Han ziren, besteak beste: Jean-Marie Pfaff atezaina, Eric Gerets, Meews, Millecamps, Renquin atzelariak; Vandereycken, Van Moer erdilariak; Franky Van der Elst, Erwin Vanderbergh ehiztariak, Jan Ceulemans, hegalari hankaluzearekin batera. Guy This hautatzaile zuhurrak zuzentzen zuen talde hura. Txapelketa hartako finalera iritsi ziren belgikarrak.
Klub mailan, Anderlecht, Standard Lieja eta Brujas Europako finaletan arituak ziren (KV Mechelen ere bai, hamarraldiaren amaieran). Eta 80ko hamarkadaren erdialdean, Espainia eta Mexikoko Mundialarekin bat, talentu handiko gazteak batu zitzaizkien arestian aipatu jokalariei: Frank Vercauteren, Ludo Coeck eta Vincenzo Scifo, bereziki. Mexikoko Munduko Kopan (1986) finalerdietara iritsi ziren, Espainia aurreko kanporaketan azpiratuta. Maradonaren erakustaldiak eragotzi zien belgikarrei estreinakoz finalera iristea. Handik aurrera hutsune handia sortu zen herrialde hartako futbolean.
Full Story
Argentinako Mundialean ikusi genuen falta jaurtiketa hura ezin dugu burutik kendu. Teofilo Cubillasek egin zuen gola. Eskoziaren atea zulatu zuen Peruko hamarrak. Atzera begira jarri ginen, eta hegoamerikarren izanaz jabetu. Jokoz dotoreak, eta eragingarriak, Mexiko’70etik aurrera.
Cubillas, Chumpitaz eta enparauak mito dira Perun. Geroztik ez dute belaunaldi hoberik ezagutu han. Argentinako Mundial gorabeheratsuan etxeko selekzioaren aurka 6-0 galdu izanak min handia egin zien, esamesak zabaldu baitziren emaitza haren inguruan, baina futbolari bikain haiek arrasto sakona utzi zuten eta Perun 36 urte zain izan dira euren selekzioa berriro ere Munduko Kopan ikusteko.
Liman zehar bueltaka, orain gutxi arte, garai bateko izarren irudi eta mezuekin egindako iragarkiak ikus zitezkeen dendetako afixetan, hiritarren autoestima indartze aldera. Urteak igaro dira, asko, eta bidean futbolari onak izan ditu Peruk: Chemo Del Solar, Roberto Palacios, Claudio Pizarro… Baina horiek ez dute sekula Munduko Kopa jokatzeko aukerarik izan.
Peruk, duela egun batzuk, Kroaziaren aurka jokatu zuen Mundialerako prestaketa bidean. Partida hasi aurretik Cubillas handia omendu zuten. Nene Cubillas, Alan Rough, Eskoziako atezaina aho bete hortz utzi zuen futbolaria. Bera eta futbol zale guztiak.
Full Story
Igande haietan irratiaren zirrarak partidak geure irudimenarekin marrazteko aukera ematen zigun. Arratsaldeko bostetan pizten zen grina. Uhinek zabaldutako hotsak edozer posible zela erakusten zigun. Aurkari guztiek irabazteko ahalmena zuten. Sailkapeneko azkenak aurrenekoak azpiratzeko gauza ziren, eta ez zen harritzekoa. Futbola joko soila zeneko garaia, jokoa eta lehia, ororen gainetik. Botere faktikoen aurka ere borroka egin beharra zuten talderik apalenek, irmo; hala ere, egungo zalapartatik urrun bizi zen futbola.
Jokalariak betiko lotzeko eskubidea zuten klubek garai hartan; aitzitik, agiri faltsuen aurka borrokatu behar izan zuten bertako taldeek, Hego-Ameriketatik Espainiako Ligara iristen ziren futbolariei atea zabaltzen ziena. ‘Nolatan zu hemen?’ galdetu ziotenean Argentina aldetik joandako futbolariari... ‘Aitona Celtan jaio zen’ erantzun zuen hark. Iruzurrraren aurkako borrokan Realeko presidente Jose Luis Orbegozo nabarmendu zen. ‘Argentinara joan ginen behin, eta hango agiriak ikertzen, hainbat kasutan orriak desagertu zirela konturatu ginen’, esan zigun egun batean agintari nagusiak.
Klubek euren jokalariak derrigorrez lotu zitzaketen kontratu berritzean igoera txiki bat ezarrita, nolanahi ere Jesus Mari Zamora, Realeko 10ak behin esan bezala: ‘Hori hala izanda, gure baldintzak hobetzeko ahaleginak egiten genituen, baina ororen gainetik, guk hemen jarraitu nahi genuen. Gure nahia, etxean, gure zaleekin bat eginda, gauza garrantzitsuak egitea zen’.
Testuinguru horretan, talentu handiko taldea osatzen ari zen Realean 70ko hamarkadaren amaieran. Europan jokatzeko txartela aurrenekoz lortu zuten txuri-urdinek hamarraldi horren erdialdean, eta hurrengorako zaildua eta indartsua ageri zen. ‘Nortasun handiko pertsonek bat egin genuen klubean. Goitik behera. Agintarietatik hasi eta zelairano. Pertsonen artean gorabeherak izaten dira, baina sor zitezkeen arazoak alde batera uzten genituen taldearen mesedetan. Denak talde lanerako prest geunden. Gutxi jokatzen zutenen portaera bikaina azpimarratu behar da. Eguneroko lanean erne ibili behar genuen, gure onena eman, hamaikakoan jarraitu ahal izateko. Horrek taldearen maila igotzen zuen.’, Hau ere Zamorak esana.
Garai hartan, Las Palmas eta Sporting Liga eta Koparen bat irabaztetik gertu ibili ziren. Talde sendoak zeuden. Aukerak beti zabalik , baina gehienetan Real Madrilek eramaten zuen sari potoloa. Zalantzaren bat baldin bazen, zuriak onik ateratzen ziren.
Full Story
Rue Negresko zeharkatuz, han ageri zen futbol zelai bitxia. Zeruaren aurrean zabalik, garai hartan. Partida eguna zen, eta eguzkia ezkutatzen hasi orduko zaleak estadioaren inguruan jira-biraka hasiak ziren. Jarraitzaile zahar batekin solasean hurbildu ginen sarrerarko atera. Taldearen inguruko kontuak gogoratzen hasita, “La coupe aux grandes oreilles…”, zioen agure gogoangarriak, animalia handi bat irudikatzen ariko balitz bezalako keinu esanguratsuak eginez besoekin. Hori baitzen, eta baita, klubaren garaikurrik preziatuena: belarri handien trofeoa.
Euskal herritar batek jaso zuen Frantziako klubek orain arte eskuratutako Europako Kopa bakarra. Aurki 25 urte beteko dira Didier Deschamps kapitainak, Basile Boli erdiko atzelariaren gol bati esker, koparik loriatsuena belarrietatik hartu eta Marseilla osoa dantzan jarri zuenetik. Bernard Tapie presidentearen agintaldiko gailurra. Hortik aurrerakoak, klubaren geneetan hain ohikoak diren gorabeherak: 2. Mailara jaitsiera ligako partida erabakigarri baten emaitza adosteagatik; eta hamaika presidente, entrenatzaile, kirol zuzendari eta jokalari etengabeko joan- etorrian.
Hiria bera da aldakorra ez den bakarra. Izaera. ´L’OM c’est nous´ ozenki dioen ahotsa. Nekez izango da Marseilla baino futbol hiri sutsuagorik. Harrotasun handiz erakusten dute paparrean daramaten izarra: 1993ko maiatzaren 26an Municheko Olympiastadionean zerutik jaitsi zutena. Frantziako futbolean aurrenekoa, eta bakarra, oraingoz.
Full Story
13/02/2018
Viena atzean utzita, Bratislavara bidean, Europa erdialdeko istorio zaharrak pilatzen dira Danubio ibaiaren ibilian. Hankak lurrean ipini eta, hurrengo egunean, Trnavara eraman gaitu trenak. Kuriositateak bultzatuta. Futbol zelai berria dute Eslovakiako hiri horretan, dotorea. Uztaila da eta estadioaren kanpoaldean Spartak Trnavako zaleak Vienara eramango dituen bidaia antolatzen ari dira. Europa League txapelketa udako aurreneko egunetan jokatzen hasiko baitira Austria eta Eslovakiako klub xumeak. Austria Viena historikoaren aurkako lehia prestatzen ari dira Trnavako jarraitzaile sutsuak. Prater ospetsura bisita: Ernst Happel futbol zelai gogoangarria.
Ernst Happel, bidaia hartako izen distiratsuetako bat. Austriako entrenatzaile handia gogoan. Feyenoord Europako gailurrera eraman zuen eta Hamburgorekin errepikatu zuen balentria urte batzuk geroago, Reala final erdietan kanporatuta. Europako Kopa bi talde ezberdinekin irabazi zuen aurreneko entrenatzailea izan zen, eta azpitxapeldun atera zen, beste behin, Brujasen aulkian. Txuri-urdinen nazioarteko ibilbidean lehenengo aurkari austriarra, Happel jauna. Zigarroa ezpainetan. Kea zeriola. Vienatik Bratislavara bidea egiten duen baporeak bezala.
Austriarrek aurrera egin zuten Spartak Trnavaren kanporaketa hartan. Mitropa Cup zaharraren istorioak urrun geratzen ziren, Matthias Sindelarrek bereak eta bi egin zituen garaiko pasadizoak. Paperezkoa omen zen gizona, arina, dotorea. Der Papierene. Garaiko artistarik distiratsuena baloia hanketan zuela. Munduko selekziorik onenaren izar nagusia zen: Wunderteam (talde zoragarria) esaten zioten Austriari.
30eko hamarkadan, Alemaniak Austrian eskua sartu zuenean, Hitlerri bizkarra eman zion Sindelarrek. Austria 1934ko Mundialean finalerdietara eraman zuen jokalariak uko egin zion germaniarren elastikoa janzteari. Hamarkada horretan baloia lurrera jaitsita erakustaldiak eman zituen han hemenka Wunderteam delakoak, Hugo Meisl entrenatzaileak gidatuta. Futbolaren historian erreferentzia den teknikaria, iraultzailea, orduko joera eta jokamolde nagusietatik urrun bizi zelako. Sindelar kapitaina bezala.
Alemaniarrek zokoratu zuten paperezko futbolaria. Eta egun batean, emaztea eta biak hilda agertu ziren Vienako etxean. Berogailuaren gas isuriak eragin omen zuen senar-emazteen heriotza. Matthias Sindelar Austriak inoiz izan duen futbolaririk handiena da. Mitoa.
Full Story
Las hojas que vuelan libres en otoño se pierden en la oscuridad. El fútbol italiano, marchito a las puertas del invierno, difícilmente va a florecer cuando llegue la primavera, y sufrirá de nostalgia en verano. Se viene un Mundial sin Italia, sin Holanda, sin algún otro notable de otro tiempo. Pero la caída de los transalpinos es la más pronunciada de todas, porque siempre fueron parte del paisaje. Tradicionalmente nadie los quería ver, ni en pintura; y ahora que no estarán en el bombo, los extrañan.
Cada cuatro veranos siempre surgía la figura de algún futbolista italiano con una curiosa historia bajo el brazo. El eterno juventino Roberto Bettega llevaba el estandarte de los grandes delanteros azzurri en Argentina’78; Paolo Rossi le tomó el relevo en España’82, luego de penar dos años sin jugar por las apuestas clandestinas; Alessandro Altobelli, Spillo, paseó su elegancia por México’86; Salvatore Squilacci salió de la chistera en Italia’90; cuatro años después, Roberto Baggio lideró el ataque italiano en EEUU; en Francia’98 le tocó el turno a Christian Vieri; en Japón y Corea ya lucía estampa bajo palos Gianluigi Buffon, hasta nuestros días; Alemania 2006 encumbró a Fabio Cannavaro como ¡Balón de Oro!; en Sudáfrica 2010, la selección eslovaca liderada por el ídolo napolitano Hamsik, dejó fuera del torneo a Gennaro Gatusso y compañía en la primera fase del torneo; en 2014 ocurrió algo parecido, con el ilustre Andrea Pirlo en su penúltima estación como internacional en la tierra delfutebol: Brasil. Futbolistas de todo tipo y condición: con mucha grinta la mayoría, y unos cuantos seductores y sutiles sobre el verde. Italia siempre asomaba la cabeza por alguna esquina.
Fueron campeones del Mundo en España’82 sin ganar un partido en la primera fase. Colgados de la incertidumbre durante muchos encuentros, los italianos se aferraron a un goleador que rescató Bearzot de las catacumbas. La astucia de Rossien la segunda fase terminó coronando a Italia en Madrid, entre los brincos del presidente de la República Sandro Pertini. Pero en aquel torneo, entre los azzurri, las pinceladas de excecpción corrieron a cargo del romanista Bruno Conti. En Italia siempre había algún jugador diferente.
Full Story
Hace ochenta años huyeron de las bombas y el eco de las sirenas que anunciaban destrucción. Familias enteras, desgarradas, zarparon buscando un futuro. La luz periférica del faro marcó su destino. Un@s atracaron en América, otr@s al este de Europa, y más cerca, hubo quien desembarcó en Francia. El puerto de La Rochelle acogió a cientos, miles de refugiad@s de la Guerra Civil.
Algun@s se significaron en la actividad deportiva, plataforma que sirvió para reivindicar su origen. Aquello era como una terapia. No resultaba sencillo rememorarlo en familia. El silencio y los recuerdos hablaban por ell@s. La memoria.
Claude Arribas fue un modesto futbolista de origen vasco. Su familia se instaló en Loira y él siguió los pasos de su padre, José: un bilbaíno que zarpó de Bilbao en 1937 junto a su madre y hermana, escapando de la barbarie. El hijo futbolista reconocía un día que rehuían hablar de ello. Sólo querían reconstruir su vida.
José Arribas se esmeró en varios oficios. Jugaba al fútbol como aficionado, pero se significó en tareas técnicas. De primera categoría. Fue uno de los más grandes, por su obra y legado. Con la ayuda de un amigo llegó a oídos del presidente del FC Nantes, que lo hizo llamar. José superó la prueba. Se hizo con las riendas del equipo en Segunda, y el trayecto entre la derrota por 10-2 ante el Boulogne y los títulos cosechados marcaron la historia del fútbol francés .
Full Story
Jose Luis Mendilibareta Eibar neurriko zapatak dira. Elkarbizitzak fruitu bikainak eman ditu. Dozena bat urte atzera eginda aurreneko aztarnak ageri dira: Gorka Iraizoz, Gaizka Garitano, David Silva eta Joseba Llorente taldeko ardatzak zirela. Asteburu honetan gertatu bezala, Balaidosen irabazi zuten txapelketako azken txanpan. Ostiralean mintzatu ginen horretaz Zaldibarko entrenatzailearekin. Irribarrea ageri zen haren aurpegian.
Celta – Eibar hura 2. Mailan jokatu zen. Armaginek azken jardunaldirarte izan zuten Lehen Mailara igotzeko aukera. Azkenean, garaipen bakarrera geratu ziren. Arimaz eta gorputzez talde handia zen, joko koordenada argiekin; aldarteak, elkartasunak eta futbolarien kalitateak talde borobila osatu zuten. Gozamena zen Eibar jokatzen ikustea. Entrenatzailearen nahia garbi erakusten zuen taldea zen.
Armaginek urrats handiak egin zituzten 2. Mailan izandako hemezortzi denboraldietan, Alfonso Barasoainen mirarietatik hasita. Bertako jokalariekin ibilbide paregabea egin zuten, lan eta sufrimendu handiz. Zutabeak sendoak ziren, Garmendia, Luluaga, Bixente, Artetxe eta enparauekin. Talde trinkoa; iragazgaitza. Eta horrek kondaira antzeko bat sortu zuen Eibar definitzerako orduan: “Atzean sartu eta zuzen jokatzen duen taldea. Indartsua”. Gerora, hainbat urtetan, errealitatea oso bestelakoa izaki, definizio horri eutsi izan diote han-hemenka.
Jokamolde zaharretatik, lanaren eta elkartasunaren balioak ezagunak dira Ipuruan. 1991/92 denboraldian, artean garaipenak bi puntu balio zuenean, Eibarrek 19 gol alde eta 22 aurka izan zituen 38 jardunaldietan. Mailari eutsi zioten beste behin, Mikel Etxarri aulkian zutela. Zenbaki horiek oso esanguratsuak dira: talde lanaren indarra erakusten dute, izaeran eta arlo taktikoan. Denak bat eginda. Jokalariak oso kilometro gutxian sortuak ziren. Jose Inazio Garmendia kapitainak aldagelan esan ohi zuen moduan: “Aurten ere bazegok”. Heldulekua.
Full Story
Siempre fueron garantes del juego. Eso ha dejado una marca que sirve como brújula cuando alguien duda. Alguna vez se enredaron en el camino, y lo pagaron caro; apenas siete años después de disputar la final de la Copa de Europa.
Aquel día no ganaron. Tampoco a principios de los noventa, cuando disputaron la final de la Recopa. Pero llegaron al partido definitivo de las dos principales competiciones europeas. Sin embargo, la caída más estrepitosa se produjo en la primavera de 2011, cuando cayeron a la L2. Fueron dos largos cursos sin uno de los notables de la L1, el AS Monaco.
El monegasco es un club muy particular. Las ventajas fiscales de su territorio han suscitado grandes desencuentros con sus competidores, pero la singularidad del conjunto de la costa azul va más allá. Partiendo del concepto futbolístico que tradicionalmente ha defendido: su buen gusto por el juego, el criterio de selección de sus futbolistas y la formación. Es su esencia histórica. Siempre paladeó buen fútbol la peculiar hinchada del Louis II; habitualmente demasiado escasa en número, para tanto dulce.
Cuatro veces campeón de la Coupe Gambardella, prestigioso torneo que aglutina a los mejores equipos sub’19 de Francia; de la Turbie, su centro de operaciones salieron, o pasaron por allí, campeones del Mundo como Emmanuel Petit, Lilian Thuram, Thierry Henry, David Trezeguet, Yuri Djorkaeff o Fabien Barthez. Alguno formado totalmente en el club; otros llegaron a edad temprana, o buscando otra oportunidad. Antonio Cordón, antiguo responsable técnico del Villarreal, aterrizó el pasado verano en Monaco para ejercer como director deportivo. El buen ojo de la célula de detección sigue intacto.
El balón discurre con alegría por Le Rocher. Los futbolistas lo quieren a toda costa. Siempre lo anhelaron. Y como ocurría con Arsène Wenger, Claude Puel o Didier Deschamps en el banquillo, el ansia de tener la pelota se demuestra de forma instantánea. Todo el mundo aprieta en caso de pérdida. Desde el artista más distinguido: Bernardo Silva.
Full Story
(2017-02-06)
Roger Millaren Makossa dantza irudikatu zuten Kamerungo zaleek harmailetan. Librevillen. Gabongo hiriburuan. Birritan astindu zituzten aldakak lehoi menderaezinen jarraitzaileek, Egipto finalean garaitu zuten golak ospatzeko. Eta, Kamerungo futbola mundu mailan ospetsu egin zuen aurrelaria oso gertu zen, mitoen artean. Kamarek, ordea, Samuel Eto’oren algarari erreparatu zioten. Roger Milla haren itzalean zen.
Munduko Kopako golegilerik zaharrena da Milla. Bizitzako laugarren hamarraldian murgilduta zebilen, 1994an AEBetako Mundialean Errusiari gola egin zionean. Baina, jokalariek Henri Michel hautatzailearekin izandako arazoek txikitu egin zuten selekzio hura. Kamerunek galdua zuen hamabi urte lehenago Espainiako Munduko txapelketan erakutsitako freskotasuna. Jokatzeko eta irabazteko grina.
Thomas N’Kono atezain handiak behin esan zigun: “Hastapenean talde bat ginen. Denek jokatzen genuen Kamerungo txapelketan. Eskaintzak iritsi ziren eta agintariek muturra barruraino sartzen dute. Egitura arazo handiak tarteko, azkenean tirabirak sortzen dira. Entrenatzaileen formakuntzari ez zaio garrantziarik eman; jokalari gutxi dira esparru horretan trebatzen direnak, eta kanpotik etorritako hautatzaileek ere nekez uztendute arrastorik”.
Full Story
En Borgoña, una pequeña región del centro de Francia, nació un equipo que con el tiempo se convertiría en azote de los poderosos. Surgió con nombre de asociación juvenil, y un balón como nexo de unión. Comenzaba una historia de otro tiempo.
La formación como razón de ser para crear una cultura de juego y estructura muy singulares. Todo bien marcado. Partieron de categoría regional, hasta alcanzar la gloria deportiva en 1996. Con el mismo entrenador. 35 años llevaba en el cargo por aquel entonces Guy Roux, el viejo zorro. Hablamos del Auxerre, obviamente, el equipo que llegó a Primera división en 1980 y que obtuvo el doblete (Liga-Copa) dieciséis años después. El emblema de una ciudad que rondaba los cuarenta mil habitantes.
El viejo Roux era el patriarca. Lo sigue siendo, a su manera. Caricaturizado por su peculiar carácter y forma de actuar: paternal, sagaz, irónico. Icono ineludible del viejo fútbol francés. Un sabio, cuyas palabras nunca caen en saco roto.
Un día salió a buscar a varios jóvenes del centro de formación que se habían escapado de la residencia cuando el sol se escondía. Éric Cantona y sus amigos aprovecharon las horas de sueño para romper la disciplina que imponía el deber de aprendiz de futbolista que marcaba Roux. Siempre desde la óptica del entrenador que todo lo abarcaba.
No pocos internacionales absolutos franceses se forjaron en los campos anexos al estadio que lleva el nombre del religioso que puso la semilla del AJA (Association de la Jeunesse Auxerroise): l’Abbe Deschamps. Por allí pasaron Jöel Bats, Jean-Marc Ferreri, Basile Boli, el propio Éric Cantona, Daniel Dutuel, Bruno Martini, y más recientemente Bacary Sagna, Philippe Mèxes, Djibril Cissé o Abou Diaby. Todos ellos, y muchos más, pasaron por la escuela del Auxerre, aprendieron y discutieron con el maestro Roux, para luego dejar huella en otros lugares.
Full Story
Entrenatzaileak dira gazte horien ikurrak. Ez nolanahikoak. Hainbat Gernika futbol talde nagusiko jokalariak. Lander Torrealdaikapitaina, Gorka Larruzea eta Ibon Entziondo, besteak beste. Gaztetxoek asteburuan lehiatzen ikusten dituzte harmailetatik. Ikastolatik irtetean, berriz, haiekin bat egiten dute. “Gernikaren funtsa da hori. Guk nagusiengandik jaso genuen bezala, orain guri dagokigu ematea. Ilusio handia egiten die gazteei gu beraien entrenatzaile izateak. Lotura berezia dago herria eta klubaren artean”. Gorka Larruzea erdilariaren hitzak dira, duela aste batzuk jasoak, talde nagusia zulotik atera nahian zebilela. Gernikan maila guztietatik igaro da Gorka , gora iritsi arte. Ander anaia ere taldean da, ezker atzelari.
Ostegunean jai izan ohi du talde nagusiak. Horregatik gazteekin lasaiago aritzeko tartea izaten dute jokalariek. Eurek jasotako balioak txertatzen dituzte gazteen artean. Herriko semeak, hainbat kasutan, herriko taldearen zutabe. Haziak emango du fruitua gerora ere.
Full StoryTodos se buscan y todos se encuentran. Socios del juego. Compañeros de buen pie y gran sentido colectivo; guía con un ideario claro y buena mano. Un año después, siguiendo la ruta trazada, sin temor a las tempestades, el punto de encuentro con el juego coincide con las coordenadas marcadas por Eusebio Sacristán cuando comenzó a esbozar su boceto. Había que desandar un camino tortuoso, porque los futbolistas de la Real tienen una sensibilidad que en nada coincide con el anterior entrenador.
El conjunto txuri-urdin desliza una sonrisa a partir del contacto con el balón, desde el movimiento. Por eso lo quiere y lo busca con ahínco cuando no lo tiene, a partir de un posicionamiento óptimo. Desde el sentido colectivo.
La confianza nace del punto de encuentro común. Que no siempre ha coincidido con la victoria. Ocurrió en Villarreal. Un gran partido, con mucha presencia en campo rival, sintiendo que aquello era un paso adelante, a pesar de la derrota.
Asier Illarramendi es el gran eslabón. Propicia la salida limpia y Eusebio ha conseguido racionalizar su esfuerzo. Desde la posición. Su naturalidad ejerce de catalizador. Es el faro que alumbra el juego, el centro neurálgico del equipo. Su punto de encuentro. Por sentido del juego, por anticipación, tiene gran capacidad de recuperación.
Full Story
Etxeberria, Irigibel, Martin. Txikitan ikasi genuen hirukoa. Osasunaren aurrealdea osatzen zuten. Enrique Martin Monreal zen hirugarrena. Ezker hegaleko zorrotza. Bizkorra. Osasunarekin igo zen Lehen Mailara Condominako partida historiko hartan, Pepe Alzate aulkian zela. 1980ko ekainaren 1a zen. Aurrealde bortitza zuten nafarrek, taldeari nortasun berezia ematen ziona.
Handik bi urtera Real Madrilek fitxatu nahi izan zuen Enrique Martin Monreal. Eskaintza mahai gainean zuen Fermin Ezkurra presidenteak, baina klubak ez zuen onartu. Bazkideek babestu zuten erabaki hura. “Harrobiko kluba baldin bagara, gure jokalaririk onenak gorde behar ditugu, bestela ez ginateke koherenteak izango”. Presidentearen hitzak, bazkideen asanblada amaitutakoan.
Osasunak bidea egin zuen Lehen Mailan. Patxi Irigibelen hainbat golek Martinen usaina zuten; haren korrikaldi edo pase baten zapore gozoa. Arrastoa utzi zuen hamaika zenbakia bizkarrean zintzilik zeraman jokalariak. Condominako igoera hura makina bat izerdi bota ondoren iritsi zen.
Bi belaunaldi geroago, Bigarren Mailara itzuli zirenean, bidean erabat galduta zeudela, ezinezkoa zena egi bihurtzeko Enrique Martin Monreali deitu zioten. 1996/97 denboraldiko laugarren entrenatzailea zen. Rafa Benitezek hasi zuen ikasturtea; Pedro Mari Zabalzak ordezkatu zuen bidearen hastapenean; Miguel Sola iritsi zen ondoren; eta Liga amaitzeko bost partida falta zirela Enrique Martin Monreal jarri zuten aulkian. Osasuna 2.B Mailara begira zen aspaldi. Miraritzat zuten jaitsiera saihestea. Taxoaren ipini zituen begiak entrenatzaileak, Osasunaren etxean, bere etxean; eta hango bi gazterengan jarri zuen konfiantza osoa. Batak 17 urte zituen, besteak 20. Euskarria eta erasoko jokalaria. Pablo Orbaiz eta Roberto Martinez “Tiko”.
Full Story
Alaves 2. Mailara igo zen denboraldian Borja Viguerak jaso zituen laudoririk gehienak. Zilarrezko mailari azken hatsean eutsi ziotenean, Jaengo partida zirraragarrian, Guzman gailendu zen. Lehen Mailara igo ziren denboraldian, berriz, Gaizka Toquero. Baina behetik gorako bidaia honetan soilik Manu Garciak egin du bide osoa. Oparoa.
Jagoba Beobide eta Manu elkarrekin iritsi ziren Mendizorrotzara Alavesen garairik zailenean. Parabola bat irudikatuz, elkarrekin iritsi ziren gailurrera, eta orain kapitainak bakarrik jarraitu du aurrera, Lehen Mailan taldea sendotzera etorri diren hainbat jokalari berrirekin batera.
Manu Garcia gasteiztarra da. Etxekoa. Zubietan zaildu zen, eta bere belaunaldiko hainbat jokalari aspaldi heldu ziren maila nagusira: Agirretxe, Zurutuza, Estrada, Carlos Martinez, Mikel Gonzalez, Ansotegi, Balenziaga, Elustondo, edo Viguera, Alavesen ere taldekide izan zuen aurrelaria.
Brontzezko jokalaria zirudien Manu. Betiere 2. B mailan. Sansen, Real Unionen, Eibarren, Logroñesen, Alavesen… besteak beste. Grina handiko mutila; talde jokalaria. Natxo Gonzalezek hegalean atzera bota zuen Gasteizen. Juan Carlos Mandiarekin erdigunean jokatzen hasi zen, euskarri. Eta horrela iritsi da Lehen Mailara, Jose Bordalasen eskutik. Zelai erditik gora bidea eginez. Hanka beldurrik gabe sartuta. Indartsua da. Nekaezina. Hauspoa. Lehiakorra oso.
Manu Garciak soilik eutsi dio Lehen Mailako erronkari. 30 urterekin iritsi da gailurrera, eta heldu berritan, kapitainaren besokoarekin, joan zen denboraldiaren amaieran 2. Mailan egin zuena errepikatu du; unerik zailenean erabakigarria izan da.
Alavesek Vicente Calderonen partida galdua zuela, kapitainak erantzukizuna hartu zuen, beste behin. Lehen Mailan estreinakoz ari zen jokalariak. Gol sena du. Areara iristeko grinak egiten du aldea. Ekinaren ekinez.
Arabarren aurreneko gola Lehen Mailan, hamaika urte geroago, ezin zuen beste inork erdietsi. Arantzaz beteriko ibilbidearen gidariak. Taldearen arima.
Naxari Altuna (periodista) @naxaltuna
Eusebio Sacristán habla de fútbol. Nada más llegar esbozó su sensibilidad por el juego. En sus tiempos de futbolista acariciaba la pelota sobre el césped dando aire a la jugada. Lo hacía suavemente, con sigilo. Posteriormente, en el banquillo, los focos tampoco le han apuntado excesivamente. La modestia y discreción siempre fueron su tarjeta de visita. Nunca hizo ruido, ni se arrogó triunfo alguno. Rara vez copó algún titular, y quizá por eso tuvo que recordar en la presentación como entrenador de la Real sus casi dos décadas como futbolista profesional en Primera; sus temporadas como parte del cuerpo técnico del FC Barcelona en la etapa anterior a Guardiola; el comienzo de la reconstrucción del Celta en Segunda, y sus años en el segundo equipo del Barça. En el fútbol se etiqueta la experiencia de un entrenador de la misma forma que se prejuzga la edad de un futbolista, por “prematuro” o por “viejo”.
El conocimiento, la forma de transmitirlo y la capacidad de llegar al futbolista abren el camino: existe una idea concreta de juego, un método de trabajo para asimilar los conceptos y la prueba de campo. Esta llegará muy pronto para la Real, con la incertidumbre de empezar a medirse a los rivales por una vía diferente, nueva; compleja, seguramente.
Eusebio ha dejado claro estos días cuál es su idea de juego. Es lo que siente y ha intentado desarrollar en sus equipos. Dice que cuenta con la tipología de futbolista adecuada para intentar implementar el estilo que le gusta: jugadores de perfil técnico y asociativo. Aplicados en el trabajo diario.
La primera premisa, indispensable, es sacar la pelota limpia desde atrás para buscar superioridades. El portero es el primer eslabón de la cadena, muy importante en el inicio o continuidad de la jugada. Los centrales se abren y el mediocentro ayuda en la rampa de salida. Ahí se trabaja la primera ventaja ante el oponente. Es el punto de partida. Se precisan varios pases para mover al equipo rival y procurar ganar la espalda de las líneas de presión, buscando siempre llegar al jugador libre más alejado. Una mecánica de juego que implica muchas cosas: lectura de la situación, capacidad de ejecución, sentido colectivo, mucha práctica y determinación. Veremos hasta dónde cala la ortodoxia, porque el tren está en marcha y los plazos no son cómodos. El tiempo en estas circunstancias no resulta un aliado.
Una cultura de juego precisa de método y paciencia. Quizá vuelva a salir el famoso latiguillo, “… el físico…”, cuando se cuestione sobre aquello de la presión alta. Pero ese concepto no es el punto de partida, sino la consecuencia de haber llegado juntos y coordinados al momento donde se produce la pérdida del balón, en caso de producirse. Entonces llega la activación para recuperar la pelota, con la gente bien colocada para que los esfuerzos sean cortos, efectivos, y cercanos a la portería rival.
La teoría pasará desde ya a la práctica, ante el Sevilla, un rival de gran nivel competitivo. Lo teórico va impreso en papel, irá en las consignas y las tareas diarias, en el entrenamiento. Pero hay un rival delante, que condiciona el desarrollo de la puesta en escena. Ese es el gran reto de la Real: poner en práctica un modelo de juego diferente; evolucionar sobre la marcha. La empresa es de altura. Hay que creer y sentirlo.
Full Story
El viento sur ha traído consigo un nuevo cambio de rumbo. Aquello de sudar la gota gorda y apretar las tuercas ya no sirve. El discurso se ha evaporado sobre el terreno de juego. Vuelve la inquietud por el juego.
Hace un año, exactamente, asistíamos a la presentación en sociedad de David Moyes, un técnico que llegaba en loor de multitudes. Procedía del campeonato más distinguido del mundo en términos de solera, organización y capacidad de expansión. Sin embargo, la admiración que suscita el fútbol de las islas por su leyenda, liturgia, frenesí, espíritu competitivo y el ambiente que rodea a los partidos, choca frontalmente con la realidad que han venido mostrando sus clubes de clase media cuando se miden a equipos de otras latitudes. El juego marca la pauta.
West Ham y Southampton son una muestra de la paradoja del fútbol británico: animadores de la Premier League, con un generoso gasto en fichajes, pero incapaces de superar las eliminatorias de clasificación para disputar la Europa League. El FC Astra Giurgiu rumano apeó al West Ham y el Southampton no pudo superar al Midtjylland danés. Incluso contando con técnicos extranjeros, que pueden tener otro prisma táctico, tendencia que se va acentuando en la Premier League. Remontando el mapa hacia el norte, el Celtic Glasgow, otrora clásico de las alturas a nivel internacional, no pudo clasificarse para la liguilla de la Champions, y ahora cierra el grupo A de la Europa League tras perder la semana pasada en casa ante el Molde noruego.
David Moyes fue recibido en Anoeta con honores de estrella, a tenor de la parafernalia que desplegaron el día de su presentación. Aquello parecía Hollywood. La Real buscaba un impulso enérgico de la mano del fugaz mister del Manchester United. Un técnico acostumbrado a armar equipos a partir de su pericia para fichar jugadores. Pero, las costumbres del escocés no casaban con las intenciones del club.
Cuando pisó el terreno todo resultaron ser carencias ante sus ojos: a nivel estructural y futbolístico. Miraba más allá de lo que tenía entre manos, suspirando por fichar, en vez de afanarse en trabajar la tierra que le ofrecieron. Conocer a fondo los mimbres y mejorar el rendimiento de los futbolistas que pusieron a su disposición debía ser el motor para demostrar su verdadera valía: ilusión por entrenar a un grupo de jugadores con un potencial interesante.
Full Story
Y Johan Cruyff aún no se ha manifestado al respecto. Cuando lo haga, temblarán los cimientos del fútbol holandés. Algo tendrá que decir la voz más ilustre del balompié neerlandés.
En la grada, algunos de los notables, gesticulaban con indisimulada frustración. Eran muy francos en las formas. ¡Aquello era un desastre! De Boer, el defensa central y actual entrenador del Ajax, y Rijkaard, el termómetro de la segunda época dorada del fútbol holandés, no podían disimular su desazón. La selección que había quedado en segundo y tercer lugar en los dos últimos Mundiales volvía a morder el polvo en casa, culminando una fase de clasificación para la Euro’2016 calamitosa.
Echamos la vista hacia atrás. Quince meses, no más. En los días previos a la Copa del Mundo de Brasil, los futbolistas convocados por Louis Van Gaal se divertían en la playa de Ipanema. Entonces, recordábamos la estampa de Dinamarca, que en 1992 llegó por sorpresa a la Eurocopa de Suecia, ocupando el lugar de Yugoslavia, en pleno conflicto bélico. Los nórdicos terminarían ganando aquel torneo.
De forma desenfadada llegaron los holandeses a Brasil, contrastando con las dudas que se cernían sobre ellos. Su seleccionador, comprometido con el Manchester United para la temporada siguiente, había tomado una decisión que sonaba impopular en un país tan exquisito en las formas. En los últimos amistosos había probado con una defensa de cinco hombres para cubrir las espaldas de sus grandes estrellas. Apostaba por cerrar filas y correr en pos de la victoria. Curiosamente, con los más jóvenes en la retaguardia. Y los ilustres veteranos a partir de tres cuartos: Sneijder, Kuyt, Robben y Van Persie.
Full Story
Udaberriko arratsalde bero hartan ezintasuna gailendu zen partida osoan, argi gorria pizteraino. Ezinak ekina azpiratuko zuela zirudienean, zoriona nabarmendu zen azken hatsean.
Harmailak eztanda egin zuen. Jokalariak dardar batean, entrenatzaileak hartu zuen hitza, egun hartako sufrimendua eta bidean izandako gorabeherak hizpide: irakaspen gordinaren balioa. Eskarmentua bidelagun, aste batzuk lehenago hasitako lana jarraitu nahi zuen. Berak ondo ezagutzen eta sinesten duen bidean aurrera. Bere mutilekin. Etxean hazitako gazteekin.
Agintariek, ordea, aulkirako beste asmo bat zerabilten buruan. Baina, arantzaz beteriko testuinguruan, emaitzez haratago, etorkizuna eraikitzeko lurra landu beharra zegoen. Kluba berpiztu, aldarte egokian, arratsalde hartan taldeak Sabadellen eragindako poza eta algara abiapuntu hartuta.
Berdegunean gorriak pasa eta gero etxera begira jarri ziren agintariak, ezinbestean. Merke eta ona, pentsatuko zuten, halabeharrez. Futbolean askotan hori izaten da ordena: lehenengo, zenbatekoa; gero, benetako balioa. Hiru hilabete geroago, beste hainbat tokitan gertatu bezala, ordena aldatzen ari da: ona, lehenengo; eta, gainera, merke (erangingarri esatea nahiago).
Jokalariaren balioak, talentutik abiatuta, konpromisoan du oinarria: lanerako grina, talde lanaren espiritua eta ilusioa. Berdegunetik harmailetara doan zubia sendotzen ari da, talde gidariak denboraldi-aurrean iragarri bezala. Etxeko entrenatzailea behin behineko baliabidetzat (suhiltzailetzat) jo zuten joan zen denboraldiaren hondarrean, eta beste aukera batzuek aintzat hartu zituzten bide berria jorratzeko, baina taldea abian zen udaberriaz geroztik. Azkenean, etxeko lemazainari eutsi zioten.
Full Story
Aquel día, en Tallin, Arnór abandonaba el terreno de juego con la sensación de que algo histórico estaba sucediendo. Pero, la felicidad no era completa. Él quería jugar junto a Eidur, diecisiete años más joven. Es la diferencia de edad que separa a los Gudjohnsen, padre e hijo. El apellido más célebre del balompié islandés.
Arnór Gudjohnsen había dejado su impronta en Bélgica, defendiendo los colores del Sporting Lokeren y el Arderlecht. En 1980 se enfrentó con los primeros a la Real Sociedad en octavos de final de la Copa de la UEFA. El Lokeren tenía una delantera impensable en los tiempos que corren: Gregorz Lato, Preben Elkjaer Larsen y ArnórGudjohnsen. El primero era la estrella de Polonia, una extraordinaria selección; el segundo comenzaba una brillante carrera, formando parte de la Dinamarca más cautivadora; y el tercero era una especie de nota exótica, porque apenas había noticias del fútbol islandés.
El siguiente guiño de aquel misterioso país llegó en septiembre de 1982, cuando un equipo islandés se cruzó en primera ronda de la Copa de Europa con la propia Real: era el Vikingur de Reykjavyk. Resultaban simpáticos desde la sonoridad de sus apellidos. Todos sonaban igual.
Un día, en el viejo álbum de cromos, asomó un rubio, raudo como una centella. Lo había fichado el Hércules. Pétar Petursson tuvo el honor de jugar junto a Mario Alberto Kempes, otro gran mito asociado de alguna manera al fútbol islandés.
Desde Bélgica llegaría a la Liga, bastantes años después, un fino estilista procedente del Genk: Thordur Gudjonsson. Había ganado el campeonato belga con el conjunto de Limburgo, pero apenas jugó un puñado de partidos con la UD Las Palmas. Para entonces, la Bundesliga tenía entre sus notables al centrocampista Eyjólfur Sverrison, campeón de la Bundesliga con el Stuttgart en 1992; a la estela de un emblema del club, Ásgeir Sigurvinsson, que también se alzó con la ensaladera en la temporada 1983/84. Anteriormente fue referente del Standard de Lieja y jugó durante diecisiete años en la selección absoluta de su país.
Otro caso excepcional es el de Herrman Hreidarsson, un futbolista que militó durante quince temporadas en diversos equipos ingleses, hasta que volvió a casa hace tres años.
Eran de los contados futbolistas islandeses que tenían notoriedad fuera de su país, más proclive a otro tipo de actividades. La localización geográfica, su peculiar orografía, y los rigores de la climatología, invitaban más a practicar los deportes en sala. Pero, aquellos jugadores que un día salieron a buscar fortuna lejos de la isla comenzaron a poner los cimientos del futuro.
El testigo pasaba de mano en mano, cada vez con mejores argumentos, en un lugar donde la tierra late. Allí, modestos campos se abren paso entre volcanes que moldean el piso y pintan el paisaje. Hafnarfjordur, Valur, Keflavik, Stjarnan, Akranes, Breidablik… son alguno de los doce clubs que conforman la máxima categoría del futbol islandés. Este año tampoco tendrán representación en los torneos europeos, porque todos los equipos del país han quedado eliminados en la fase previa de la Champions y la Europa League.
El éxodo de futbolistas islandeses fue en aumento con el paso del tiempo, preferentemente a las islas británicas, donde llegó un buen día Eidur Gudjohnsen, el hijo de Arnór. Su eclosión en el Chelsea le catapultó al FC Barcelona, para volver más tarde a la Premier League convertido en campeón de Europa. A punto de cumplir 37 años, se ha embarcado en la aventura china, tras su paso por el Bolton Wanderers. Y sigue defendiendo la elástica de la selección, 19 años después de recoger el testigo de manos de su padre en Estonia.
Full Story
La pelota estaba desorientada. Sabía cuál era la meta, dónde estaba situada, pero los caminos para alcanzarla atendían a un patrón muy confuso. Nada de armonía. Ante todo, cubrirse las espaldas y fijar la mirada lejos de la zona que marca “peligro inminente”.
La Real había reforzado las líneas más alejadas entre sí para ganar consistencia defensiva y desequilibrio a partir de tres cuartos de campo. En los primeros pasos del nuevo curso presentaba dos vías abiertas para activar la ofensiva, a partir de las peinadas de Xabi Prieto y Jonathas; o contragolpe, partiendo de una recuperación más o menos alejada de la puerta rival. Cualquier otra intención resultaba infructuosa.
Entre las primeras adquisiciones, Diego Reyes asoma para apuntalar la defensa, con capacidad para salir jugando; y dos atacantes nuevos se suman a la nada desdeñable nómina de delanteros que ya tenía la Real: Bruma y el anteriormente mencionado Jonathas. Pero el entrenador David Moyes quería más.
El delantero islandés Alfred Finnbogason, principal fichaje del pasado ejercicio, terminó marchándose a préstamo al Olympiacos, campeón de la liga griega, equipo que veremos en la Copa de Europa. Finnbogason no terminó de cuajar, por diferentes circunstancias. Venía de un contexto de juego muy definido en el Heerenveen, bien estructurado a partir de la pelota, y quizá la indefinición que ha mostrado la Real en su juego le haya penalizado. Habrá que seguir su progresión en tierras helenas.
La punta de lanza en la Real ha cambiado de forma sustancial. Jonathas es un delantero más poderoso, rompe muy bien al espacio y combina perfectamente. En el clásico 1-4-4-2 que plantea el entrenador, parece haber encontrado la pareja ideal para Carlos Vela. Se entendieron bien en su primera toma de contacto, tendieron puentes para llegar a la meta, y apuntan alto, si las circunstancias no lo evitan. Bruma, desde posiciones exteriores, intenta desequilibrar en carrera con su espíritu de aventura, contrastando con el socio del otro lado, Xabi Prieto, más cerebral y pausado. Ambos asisten a los laterales en tareas defensivas, pero cuando la Real defiende por acumulación y muy atrás, la posibilidad de contragolpe tras recuperación resulta kilométrica.
Full Story
Marsella se deprime tras la marcha de Marcelo Bielsa. El que fuera ídolo de la hinchada ha dejado tras de sí un poso de amargura. Algunos futbolistas de la plantilla acusan el vacío dejado por el argentino; otros, sin embargo, no disimulan el alivio que supone la marcha del técnico que los relegó al banquillo. Pero, por encima del impacto que ha producido la dimisión de Bielsa, con sus argumentos y la consiguiente réplica del presidente Vincent Labrune, está la frustración de unos incondicionales que han visto cómo ha disminuido de forma considerable el potencial del plantel y las posibilidades de luchar por algún título.
El Olympique de Marsella totaliza 22 entrenadores desde que consiguiera alzar la Copa de Europa en 1993, el mayor hito de su historia. Los años de Bernard Tapie al frente de la institución, época de grandes fastos y controversias, terminaron dejando muy tocado el orgullo del campeón. El OM volvió a trompicones al primer plano tras un traumático descenso a Segunda, y desde entonces Marsella ha sido un volcán en constante erupción. Allí los extremos se tocan, y de repente salta la chispa.
Tras su vuelta a la élite, luego de purgar dos años en Segunda por amañar un partido de liga ante el Valenciennes en 1993, el Marsella le disputó hasta el último segundo el campeonato 98/99 al Girondins de Burdeos. Un gol in extremis de Pascal Feindouno en el Parque de los Príncipes para el conjunto bordelés echó por la borda las ilusiones del Marsella. Su entrenador de la época, Rolland Courbis, tardó pocos meses en abandonar el puesto. Era un equipo que tenía varios campeones del Mundo en sus filas. Marsella es muy impulsiva. No ganar remueve los cimientos. Siempre se han buscado grandes fichajes para aplacar la decepción. Pero, en los los últimos años, la gran referencia ha estado en el banquillo.
Full Story
Ainhoa Tirapu, Eli Ibarra, Irene Paredes, Leire Landa, Erika Vazquez. Euskal Herriko bost jokalari izango dira Kanadan jokatuko den emakumezkoen Munduko txapelketan. Aurrenekoz. Historia liburuetan agertuko dira, aitzindarien zerrendan.
Espainiako selekzioa estreinakoz arituko da Mundialean. Europako hainbat herrialdek aurrea hartu zuten aspaldi: Alemaniak eta eskandinaviarrek, bereziki. Eskolan bultzatu izan da futbola eta jarduera hori aspaldi dago errotuta gizartean. Azpiegiturak eta babesa tarteko. Munduko txapelketaren harira, hango hedabideetako lerroburuetan azaltzen dira emakume futbolariak egun hauetan.
Suedia, Frantzia eta Alemania goi-mailako selekzioak dira. Kanadara aspaldi iritsi ziren (Espainiako selekzioak txapelketa hasieraren bezperan lur hartu zuen). Euren egoitzetan egunak daramatzate prestaketa lanetan, ordutegi berrira moldatzen. Onenen artean lehiatzen ohituta daude herrialde horietako klubak, Txapeldunen Liga oinarri hartuta. Alemaniako taldeak nagusi izan dira azken urteetan Europan, titulu gehienak eskuratuta, eta jokalariak erakartzeko testuinguru aproposa sortu dute. Denboraldi amaierako ospakizunetan, Bayern Municheko mutilen eta nesken taldeko jokalariak elkarrekin ageri ziren hiriko udaletxean, Bundesligako garaikurrak zaleei eskainiz.
Klub profesionalen egituran emakumezkoen taldeak sortzen eta bultzatzen ari dira azken urteetan. Gizonezkoen Bundesligan bezala, emakumezkoenean ere Bayern Munich eta Wolfsburgo ageri dira indartsuenen artean. Frantzian antzekoa gertatzen da, PSG eta Lyonekin. Kanadan parte hartuko duen Frantziako selekzioko hamazazpi jokalari bi talde horitakoak dira. Philippe Bergeroo ziburutarraren aginduetara arituko dira Kanadan. Mundialerako bidean ospe handiko garaipenak lortu dituzte eta trebatuak dira gorengo mailan. Frantzia hirugarren aldiz izango da Munduko Kopan.
2003an jokatu zuen aurrenekoz Munduko txapelketa. Ingalaterra azpiratuta sailkatu zen lehen aldiz. Corinne Diacre kapitainak erdietsi zuen garaitzeko gola. Emakume horren adorea erabakigarria izan da bidean aurrera egiteko, aitzindaria baita hainbat alorretan.
Full Story